17 września 2024r obchodziliśmy Dzień Sybiraka. N aCmentarzu Łostowickim spotkali się Sybiracy , władze miasta , województwa, mieszkańcy Gdańska oraz goście z Litwy. Litwini polskiego pochodzenia , zesłani na Sybir w latach 1948-1952, którzy nie mogli wrócić do Polski.
__________________________________________________________________________________________________________
12-06-2024 Bruksela
Prezes Związku Sybiraków wygłosił następujące słowa na seminarium w Brukseli.
Szanowne Panie, Szanowni Panowie!
Kiedy miałem 7 miesięcy w 1940 roku, mieszkaliśmy wówczas w Wilnie. Nocą przyszli Panowie ze smutnej instytucji – NKWD, i zniszczyli moje dzieciństwo i moją młodość.
Wraz z babcią, mamą i dwiema siostrami zostaliśmy wywiezieni do groźnej i lodowatej – brakiem ludzkiej przyjaźni, obcej ziemi.
Jak wyglądało nasze życie: Często żywiliśmy się ziemniakami zmarzniętymi a pozostawionymi w ziemi przez kołchoźników.
W tym miejscu muszę oddać najwyższy hołd, szacunek i uznanie, największemu bohaterstwu tamtej gehenny – matkom zesłańców. Ich miłość, wiara, pracowitość, bohaterskość ocalały życie setek tysięcy dzieci.
Przed Państwem stoi jeden z tych ocalałych tak jak i również moje siostry. To że tutaj jestem, to że żyję, zawdzięczam mojej mamie Halinie, która ciężko pracowała w kamieniołomach przy wypalaniu wapna w miejscowości Pawłowka, obłaść – Kokczetaw w Kazachstanie.
Zapewniając tą pracą środki na egzystencję w ubóstwie.
Jestem Polakiem a 17-wrzesień 1939 roku zawsze będzie się nam kojarzył z agresją sowiecką na Polskę i będzie przypominał o poniesionych ofiarach, o śmierci bliskich, o zaborze naszych ziem i eksterminacji naszego narodu.
Wśród ofiar deportacji znalazło się około 140 tysięcy polskich dzieci.
Warunki deportacji prowadziły do fizycznego i psychicznego unicestwienia.
Oznaczało to ustawiczne niebezpieczeństwo, bezsilność wobec istniejących zagrożeń oraz ich nieuchronność i nieznany czas trwania. Skrajna sytuacja, w której znalazły się polskie rodziny, szczególnie te których ojcowie jako jeńcy trafili do obozów, niewolnicza praca i głód, powodowały wysoką śmiertelność.
Ciężkich warunków nie wytrzymywały zwłaszcza dzieci, to też liczba zgonów wśród nich była dwukrotnie wyższa niż dorosłych.
Dla dzieci śmierć w warunkach normalnych jest odległa i niezrozumiała, ale na zesłaniu stawała się bolesnym konkretnym doświadczeniem.
Wokoło umierali najbliżsi: rodzice, rodzeństwo, sąsiedzi, przyjaciele .
W takich sytuacjach dzieci gwałtownie i przedwcześnie zdobywały życiową dojrzałość, lub bywały jej pozbawione.
Do Polski wróciło 5 000 sierot! Z wojskiem gen Andersa wyprowadzono około 17 000 sierot, które znalazły miejsce dla siebie na Zachodzie poza granicami Polski
Z terenów przedwojennej Polski sowieci ciągle wywozili różne grupy Polaków, także w okresie powojennym.
W sześciu masowych deportacjach wywieziono milion trzysta pięćdziesiąt tysięcy osób , w tym rodziny i krewnych ofiar mordu katyńskiego .
W Katyniu , Charkowie , Bykowni i innych miejscach bestialsko zamordowano 21857 polskich oficerów. Jeszcze nie znamy losów naszych bliskich z tak zwanej „ Białoruskiej listy Katyńskiej „.
Dzisiaj, po 85. latach od tamtej wojny, nasze wspomnienia chociaż odległe, są wyraźne. Dzięki takim spotkaniom jak to dzisiejsze możemy wspólnie upamiętnić ofiary bestialskich zbrodni oraz deportacji.
Należymy do ostatniego pokolenia zesłańców, którzy jako dzieci, głównie dzięki naszym bohaterskim Matkom, przeżyły piekło zesłania i wróciły do utęsknionej Ojczyzny.
Jesteśmy szczęśliwi, że doczekaliśmy czasów wolności i niepodległości .
Testament życia zesłańców pisany jest miłością, sercem oraz cierpieniem, uporem oraz walką z trudnościami i nieszczęściami naszej ojczyzny.
Niech nasz los stanowi dla współczesnych ostrzeżenie i przestrogę. Nasze przeżycie pokazują jak ważna jest nauka, zgoda i pokój oraz wzajemny szacunek.
Doświadczenia Sybiraków są przestroga przed złem które tak łatwo się wyzwala i rodzi nienawiść oraz prowadzi do krzywdy i nieszczęścia Narodów.
– niech trwa pokój!
_______________________________________________________________________________________________________________
Delegacja Oddziału Gdańskiego Związku Sybiraków w składzie Kordian Borejko, Elżbieta Dukland, Janina Jurzynek , Jan Okuliczi, Irena Witort, w dniu 14-05-2024r przekazała dwa sztandary (sztandary Koła Gdańsk-Wrzeszcz i Gdańsk-Przymorze) do Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku, Jako delegacja zapaliliśmy znicze na Grobie Nieznanego Sybiraka oraz oddaliśmy hołd zamordowanym w Katyniu przy pomniku katyńskim w Białymstoku.
________________________________________________________________________________________________________________
21-03-2024 Prezes Związku Sybiraków Kordian Borejko oraz członkowie Związku Sybiraków Oddziału Gdańskiego uczestniczyli w odsłonięciu ławeczki poświęconej ś.p. Aleksandrowi Ryzińskiemu. Ławeczka jest na terenie szkoły CKZiU w Gdyni obok dębu poświęconemu mjr Edmundowi Wróblewskiemu
_____________________________________________________________________________________________________________
Spotkanie opłatkowe 2023 r
Szanowni Drodzy Goście, Drodzy Sybiracy !
Z okazji bliskich świąt Bożego Narodzenia
Spotykamy się w „ Gdańskiej”, żeby złożyć życzenia,
Bo tak jak w Wigilię chcemy się zachować:
Podzielić się opłatkiem, jadłem poczęstować,
Kolędę zaśpiewać, Gościom podziękować,
Że są tutaj z nami – ostatnimi w historii sybirakami.
Szanownym Gościom i nam wszystkim życzymy:
Trwałego zdrowia i odporności, bo to najważniejsze!
Trwalej niegasnącej miłości, bo to najpiękniejsze!
Wiary, bo pozwala przeżyć chwile trudne!
Nadziei, że szczęście nie okaże się złudne,
Że nasze marzenia doczekają spełnienia.
My sybiracy wielkie szczęście mamy:
Przeżyliśmy zesłanie! Matkom to zawdzięczamy.
Po trudnych latach wróciliśmy do Kraju,
Jako już starsze dzieci. Poczuliśmy się jak w Raju:
Chleba pod dostatkiem. Wszędzie polska mowa,
Zamiast starych łachmanów – z UNNRY odzież nowa!
Swoich domów i mieszkań , niestety, nie mamy…
Nowe środowisko… nikogo nie znamy.
I nazwa POLSKI jest zupełnie nowa:
Polska Republika Ludowa.
Ze względów politycznych i naszej historii
Byliśmy społecznością drugiej kategorii.
Nie było łatwo, lecz to nasza Ojczyzna!
Za którą tęskniliśmy. Każdy z nas to przyzna.
Idąc przez życie, doszliśmy krok po kroku
Do tysiąc dziewięćset osiemdziesiątego dziewiątego roku.
Do suwerennej Polski i wolności Polaków.
Do reaktywacji Związku Sybiraków.
Dziękujemy Państwu, że nasz Związek wspieracie
I w naszej działalności zawsze pomagacie.
Celina Riedl
———————————————————————————————————————–
Obchody Dnia Sybiraka
17-09-2023r w 84 rocznicę sowieckiej agresji na Polskę obchodziliśmy Dzień Sybiraka. Władze miasta i województwa ,młodzież szkolna, mieszkańcy Gdańska i coraz mniej Sybiraków Spotkali się na cmentarzu Łostowickim przy pomniku Golgoty Wschodu.
____________________________________________________________________________________________________________
95 rocznica powołania Związku Sybiraków
W dniu 29-06-2023 r Związek Sybiraków obchodził 95 rocznicę powołania. Uroczystość r0zpoczęły się mszą świętą w Katedrze Polowej Wojska Polskiego . Mszę świętą odprawiono w intencji Sybiraków . Po mszy świętej Sybiracy i zaproszeni goście spotkali się przy pomniku Poległym i Zamordowanym na Wschodzie. Wśród zaproszonych gości obecni byli Marszałek Senior Antoni Macierewicz, Szef Urzędu ds Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan J. Kasprzyk, v-ce minister spraw zagranicznych prof. P. Wawrzyk, przedstawiciel premiera P. Kuchciński, oraz przedstawiciel prezydenta P. Czerwiński oraz parlamentarzyści.
związek Sybiraków Oddział w Gdańsku reprezentowali: Elżbieta Dukland, Janina Jurzynek, Jan Okulicz i Irena Witort. Na zakończeniu uroczystości złożono kwiaty pod pomnikiem, a orkiestra wojskowa z Dęblina odegrała hymn Sybiraków.———
Przemówienie na 95 – lecie Związku Sybiraków
Szanowni i dostojni Goście, sercu naszemu bardzo bliscy
Kochani Sybiracy!
Zgromadziliśmy się w dniu dzisiejszym z okazji
95-tej rocznicy założenia Związku Sybiraków, którego
Pierwszy Zjazd odbywał się w dniach 29 i 30 czerwca 1928 roku tu, w Warszawie.
Założony Związek miał reprezentować i skupiać tych, którzy w skutek tragicznych losów naszej Ojczyzny i w jej obronie trafiali na dalekie stepy, do zimnej tajgi, w bezkresne tereny rosyjskiego i sowieckiego imperium.
Wśród założycieli byli żołnierze V Dywizji Syberyjskiej, zesłańcy, harcerze ze szlaków syberyjskich, legioniści.
Autorytetem dla Związku był wówczas i pozostał Marszałek Józef Piłsudski – carski zesłaniec, ukochany wódz I Brygady.
Otrzymał legitymację z numerem 1.
Wśród Sybiraków tamtego okresu było wiele wybitnych osób, które na trwałe wpisały się w naszą historię: brat Marszałka Bronisław Piłsudski, Wacław Sieroszewski, Benedykt Dybowski i wielu innych.
95 lat temu uczestnicy Zjazdu, cieszący się odzyskaną niepodległością, nie przypuszczali, że w niedalekiej przyszłości rozpęta się druga wojna światowa, że eksterminacja Polaków i wywózki na Sybir przerosną swoim zasięgiem i okrucieństwem wszystkie dotychczasowe.
Nie mogli też wiedzieć, że zesłańcy po wojnie i powrocie do Ojczyzny, jakże pod względem granic odmienionej, nie będą mogli mówić prawdy o swoich przeżyciach przez następnych kilkadziesiąt lat.
Reaktywowanie Związku Sybiraków stało się możliwe dopiero w 1988 roku, gdy rozpoczynały się przemiany ustrojowe w Polsce.
Dlatego też rok 2023 jest dla społeczności sybirackiej bardzo ważny, ponieważ w grudniu będziemy obchodzić 35 -tą rocznicę reaktywowania Związku Sybiraków, który w swoich założeniach nawiązuje do jego przedwojennej działalności.
Do ważnych zadań należało i należy:
– wpajanie młodemu pokoleniu patriotyzmu i szacunku do historii. Przeżycia syberyjskie mają stanowić dla przyszłych pokoleń przestrogę, że brak poszanowania dla instytucji państwa, prawa, kultury – prowadzi do utraty niepodległości.
„ To, co przeżyło jedno pokolenie,
Drugie przerabia w sercu i pamięci.
I tak idą pochodem cienie… cienie…
Aż następne znów na krew się poświęci”
( pisał Artur Oppman)
– Równie ważne zadanie, to obrona interesów członków ZS i pomoc najbardziej potrzebującym.
W tym miejscu chciałbym serdecznie podziękować Panu Ministrowi Janowi Józefowi Kasprzykowi za organizację
i wsparcie finansowe przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych dzisiejszej uroczystości rocznicowej.
Dziękuję jak najserdeczniej wszystkim, którzy przyczynili się do zorganizowania tego przedsięwzięcia.
W dzisiejszym dniu chylimy czoła i kierujemy pamięćmku żyjącym i nie żyjącym bohaterom zesłań na Syberię.
Oddajemy cześć i szacunek ofiarom ludzkiej nienawiści.
Z podziwem wspominamy ich piękną, wzruszającą i jakże bolesną miłość do Ojczyzny, którą zaszczepiali swoim dzieciom.
Swoim życiem spełnili ofiarę o której poeta powiedział: „Ojczyzna to wielki i zbiorowy obowiązek”.
Zostawili testament, który każdego dnia spełniamy naszym życiem.
Chwała bohaterskim Zesłańcom Sybiru!
Jest wzruszającym nas fakt ze w dzisiejszym spotkaniu udział bierze Pan Andrzej Duda, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.
Tym spotkaniem nawiązuje Pan Prezydent do obecności w pierwszym założycielskim zjeździe w roku 1928, ówczesnego Prezydenta Polski Pana Ignacego Mościckiego.
Kordian Borejko
________________________________________________________________________________________________________________
Obchody 83 rocznicy Mordu Katyńskiego oraz drugiej masowej zsyłki Polaków na Sybir.
_______________________________________________________________________________________________________________
13-02-2023r została odprawiona msza święta w intencji Sybiraków w 83 rocznicę pierwszej masowej zsyłki Polaków na Sybir.
______________________________________________________________________________________________________________
W dniu 14-12-2022r spotkali się Sybiracy i zaproszeni goście. Spotkanie zaszczyciła Prezydent Gdańska pani Aleksandra Dulkiewicz.
4-10-2022 odszedł na wieczny spoczynek ś.p. Tadeusz Montowtt
Obchody 83 rocznicy wkroczenia armii sowieckiej na wschodnie rubieże II Rzeczypospolitej czyli „Dnia Sybiraka w Gdyni”
Uroczystość rozpoczęła się mszą świętą w intencji Ojczyzny i Sybiraków w kościele Najświętszej Marii Panny Królowej Polski w niedzielę 18 września 2022r. Po mszy świętej u formułowała się kolumna marszowa w celu przejścia na dalszą część uroczystości patriotycznej przy pomniku „W Hołdzie Zesłańcom Sybiru”. Kolumnę otwierała Orkiestra Reprezentacyjna Marynarki Wojennej.
Następnie szedł poczet Komendy Portu Wojennego, poczty sztandarowe poszczególnych kół Sybiraków Oddziału Gdańskiego, poczty organizacji kombatanckich, oraz gdyńskich szkół. W dalszej kolejności zaproszeni dostojni goście , w tym posłowie i senatorowie RP , gdyńscy samorządowcy , Sybiracy, mieszkańcy Gdyni. Przy pomniku odegrano hymn Polski , a następnie zebranych powitał Prezes Gdyńskiego Związku Sybiraków Waldemar Swito wygłaszając okolicznościowe przemówienie skierowane głównie do młodzieży. Głos zabrała pani Przewodnicząca Rady Miasta Gdyni Janina Zielińska, oraz Prezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków pan Kordian Borejko, w dalszej kolejności prezes Pomorskiego Okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej pan Tomasz Kuplicki, senator RP Sławomir Rybicki , Prezes Stowarzyszenia Kaszubsko-Kociewskiego TOW Gryf Pomorski pan Roman Dambek. Ks infułat Edmund Skalski odmówił modlitwę w intencji poległych” na nieludzkiej ziemi” Sybiru, po czym odtworzono Hymn Sybiraków autorstwa Mariana Jonkajtisa. Oficer Marynarki Wojennej odczytał Apel poległych, kompania honorowa oddała salwę honorową po czym nastąpiło składanie kwiatów u stóp pomnika W Hołdzie Zesłańcom Sybiru. Prezes Gdyńskiego Koła Związku Sybiraków podziękował zebranym za uczestnictwo , orkiestra wykonała Hymn do Bałtyku i Pieśń Reprezentacyjną Wojska Polskiego, po czym dowódca Marynarki Reprezentacyjnej złożył meldunek Dowódcy Garnizonu o zakończeniu uroczystości i nastąpiło wyprowadzenie wojskowej asysty.
Natomiast 18 września z inicjatywy samorządu studentów V roku Akademii Marynarki Wojennej odbyło się spotkanie na które z okazji Dnia Sybiraka zaproszony został Prezes Gdyńskiego Koła . W spotkaniu udział wziął również prorektor Akademii ds. studenckich , studenci V roku ze swoim dowódcą. Spotkanie miało charakter sztafety pokoleń, w celu podzieleniem się doświadczeniem syberyjskim prezesa. Stworzona też została okazja zwiedzenia Akademii ; Izby Pamięci, uczelni a także gabinetów : nawigacji, uzbrojenia okrętowego, planetarium, okrętu podwodnego „Koben”. W sumie owocna wizyta trwała 4 godziny
Opracował Waldemar Świto
___________________________________________________________________________________________________________________
17 września 2022r w Gdańsku obchodzono Dzień Sybiraka , w 83 rocznicę napaści sowieckiej na Polskę. W obchodach udział wzięli Sybiracy, mieszkańcy Gdańska, młodzież szkolna, władze miasta i województwa.
Wystąpienie Prezesa Zarządu Oddziału Gdańskiego Związku Sybiraków Kordiana Borejko.
Wielce Szanowni i Dostojni Goście , Sercu Naszemu Bardzo Bliscy, Kochani Sybiracy Droga Młodzieży.
17 września zawsze będzie się nam kojarzyć ze zdradziecką napaścią sowiecką na Polskę w 1939 roku i będzie przypominać o poniesionych ofiarach , o zaborze naszych ziem i eksterminacji naszego narodu.
Jakżeż tożsame i pełne ludzkich nieszczęść , tragedii jest obecna agresja Rosjan na Ukrainę. Choć w owym czasie byliśmy dziećmi , to przeżycia jakich doświadczyliśmy , masowe deportacje, śmierć bliskich, lata cierpień na zesłaniu ciągle budzą w nas traumatyczne wspomnienia. Jako Sybiracy należymy do ostatniego pokolenia zesłańców , którzy będąc dziećmi poznali piekło zesłania , a swoje ocalenie zawdzięczamy głównie bohaterskim Matkom, które (jak pisał poeta)
” Mocą nadludzką i siłą kochania
Były tarczą-opoką w trudnych chwilach zesłania
A w wieczór wigilijny, przy pierwszej gwiazdce z nieba
Uczyły znakiem krzyża dzielić kawałek chleba ….
Dzieląc go, ufać i wierzyć, że przetrwamy
Wierzyć, że Wolnej Polski na pewno doczekamy.
Mamy nasze robiły wszystko , aby dzieci utrzymać ptzy życiu , gdy nasi Ojcowie tracili życie w Katyniu , Charkowie, Twerze i innych miejscach kaźni, gdzie zabito 21 857 oficerów naszego wojska,
Do Polski wróciło 5 tysięcy sierot. Z wojskiem generała Andersa wyprowadzono 17 tysięcy sierot, które już nigdy nie wróciły do Ojczyzny. Stojące obok nas tablice zawierają ponad 300 nazwisk z biogramami zmarłych i zamordowanych na Wschodzie. Wraz z Pomnikiem tworzą Miejsce Pamięci Narodowej. Należymy do ostatniego pokolenia zesłańców Sybiru i w sztafecie pokoleń przekazujemy młodym nasze przeżycia, los oraz historię.
To co przeżyło jedno pokolenie , drugie przerabia w sercu i pamięci. Jesteśmy szczęśliwi i dziękujemy Bogu , ż nas ocalił, że wróciliśmy do naszej ukochanej Ojczyzny, jaka ona by nie byłą, z Sybiru , nialudzkiej Ziemi, trafiliśmy na ziemię gdańską, która nas przygarnęła.
Po upadku komunizmu mogliśmy reaktywować Związek Sybiraków, założyć Stowarzyszenie Rodziny Katyńskiej i możemy ujawniać prawdę o naszych losach.
dzięki wspaniałym ludziom wielkiego serca tworzymy miejsca pamięci i wspólnie oddajemy hołd Ofiarom Golgoty Wschodu. Dlatego dzisiaj chcemy wyrazić naszą ogromną wdzięczność, uznanie i jak najserdeczniej podziękować wszystkim , którzy nam pomagają i wspierają,
Drodzy Państwo.
Zadedykujmy dzisiejsze spotkanie nasz szacunek i pamięć tym wszystkim, którzy ponieśli największą ofiarę, własne życie, Realizując swoje marzenia o wolnej i niepodległej Ojczyźnie. Zachowajmy ich w naszej pamięci a ich marzenia niech się dalej spełniają i realizują.
Chwała Ofiarom Syberyjskiej Katorgi.
Sybiracy, uczniowie VII Liceum im J. Wybickiego z V-ce Prezydentem Gdańska Piotrem Grzelakiem.
W dniach 24-27-05-2022 r odbył się IX Zjazd Delegatów Związku Sybiraków. W dniu 26-05-2022r Prezesem Zarządu Głównego Związku Sybiraków ponownie został Kordian Borejko.
Związku Sybiraków w Warszawie
22-04-2022r odszedł prof, Stefan Angielski wybitny naukowiec, znakomity nauczyciel akademicki, wieloletni Prezes a następnie Honorowy Prezes Związku Sybiraków Oddziału Gdańskiego.
W dniu 25-03-2022 Wicewojewoda Pomorski Mariusz Łuczyk wręczył Krzyż Zesłańców Sybiru Ligii Wójcik Sybiraczce z koła Gdańsk-Oliwa.
17 września 2021 w Białymstoku otwarto Muzeum Pamięci Sybiru. W uroczystości wzięli udział Prezydent RP Andrzej Duda, członkowie rządu, sejmu, senatu. Związek Sybiraków reprezentował Prezes Zarządu Głównego Kordian Borejko.
Wielce Szanowni i Dostojni Goście, Sercu Naszemu Bardzo Bliscy . Kochani Sybiracy .
Dzisiaj , po 82 latach od tragicznej daty, agresji sowieckiej na Polskę , uczestniczymy w otwarciu jedynego w Polsce ale i na świecie unikalnego Muzeum Pamięci Sybiru , gdzie ożywa historia ludzkiego cierpienia i nieludzkiej siły przetrwania.
W akcie erekcyjnym zapisano , „ Ta instytucja dbać będzie o zachowanie pamięci o ofiarach i zbrodniach , które sprawiły , że daleka Syberia zmieniła się w polskiej świadomości ze wspaniałej i bogatej krainy w okrutny Sybir – Nieludzką Ziemię”…
Jestem wzruszony i przejęty rozmachem i pietyzmem , z jakim utworzono to Muzeum , będące wspólnym dziełem Sybiraków , ich wnuków ,władz Białegostoku i władz Centralnych .Unikalne eksponaty – jak autentyczne szerokie tory, które tkwią w naszej pamięci – przypominają masowe wywózki na Wschód…
Duże wrażenie robią także wielkie stalowe słupy symbolizujące groźną dla zesłańców syberyjską tajgę…
Wiele emocji i wspomnień wywołuje Pomnik Matki-Sybiraczki usytuowany przy głównym wejściu do Muzeum…
Jako Sybiracy należymy do ostatniego pokolenia zesłańców , którzy będąc dziećmi poznali piekło zesłania , a swoje ocalenie zawdzięczają głównie swoim bohaterskim Matkom , które
„ Mocą nadludzką i siłą kochania
były tarczą – opoką w trudnych chwilach zesłania, a
w wieczór Wigilijny , przy pierwszej gwiazdce z nieba uczyły znakiem krzyża dzielić kawałek chleba…
Dzieląc go, ufać Bogu i wierzyć, że przetrwamy,
Wierzyć, że Wolnej Polski na pewno doczekamy .
Dzisiaj jesteśmy szczęśliwi, że doczekaliśmy czasów wolnej i niepodległej naszej Ojczyzny Polski .
Szanowni, Drodzy Państwo!
W imieniu Sybiraków, ich rodzin, członków Związku Sybiraków – pragnę pokłonić się i wyrazić wdzięczność i jak najserdeczniej podziękować wszystkim , którzy przyczynili się do utworzenia tego wyjątkowego Muzeum , które będzie łączyć przedstawicieli różnych pokoleń bo pamięć i historia są naturalnym spoiwem tożsamości narodowej. Szczególna w tym dziele jest rola włodarza Białegostoku Pana Tadeusza Truskolaskiego Prezydenta tego pięknego miasta, którego serdeczną opiekę nasze środowisko odbiera w bieżącej działalności.
To, co przeżyło jedno pokolenie , drugie przerabia w sercu i pamięci…
Drodzy Państwo,
Zadedykujmy dzisiejsze spotkanie nasz szacunek i pamięć tym wszystkim , którzy ponieśli największą ofiarę własne życie realizując swoje marzenia o wolnej i niepodległej Ojczyźnie . Zachowajmy ich w naszej pamięci a ich marzenia niech się spełniają a plany realizują. W sztafecie pokoleń przekazujemy pałeczkę młodym, zostawiając ku pamięci nasz ślad w otwieranym dziś muzeum. Dbajcie o Muzeum Młodzi Przyjaciele i życzę aby Wasze życie było ,bez wojny, zbrodni, cierpień i ludzkich dramatów.
Chwała Ofiarom Syberyjskiej Katorgi !
17-09-2021r obchody Dnia Sybiraka przy pomniku Golgoty Wschodu.
W tym dniu na cmentarzu Łostowickim spotkali się władze województwa, miasta Sybiracy, mieszkańcy Gdańska oraz młodzież szkolna, uczcili ofiary zsyłek Polaków na Sybir.
17 września 2021r.- 82 rocznica agresji sowieckiej na Polskę.
Wielce Szanowni, Drodzy, Kochani !
Występuję z upoważnienia Prezesa Związku Sybiraków Kordiana Borejki, który dzisiaj jest w Białymstoku i uczestniczy w uroczystości otwarcia Muzeum Pamięci Sybiru.17 wrzesień każdego roku przypomina nam agresję sowiecką na Polskę w 1939 roku- poniesione ofiary, zabór naszych ziem, eksterminację naszego narodu. Choć w owym czasie byliśmy dziećmi, to przeżycia jakich doświadczyliśmy, masowe deportacje, śmierć bliskich, lata cierpień na zesłaniu- ciągle budzą traumatyczne wspomnienia w noce bezsenne. Przypomnijmy, że wbrew międzynarodowemu prawu wywieziono w głąb ZSRR podczas masowych deportacji 1 300 000 mieszkańców z terenów wschodnich oraz uchodźców z centralnej i zachodniej Polski; 180 000 jeńców wzięto do niewoli, 21 857 oficerów wojska zamordowano i wrzucono do masowych grobów w Katyniu, Charkowie, Miednoje i innych nie znanych miejscach. Po tej zbrodni, zakończonej w maju 1940 roku, już w czerwcu wywieziono 90 000 polskich dzieci z kolonii letnich i sierocińców. Umieszczono je w głębi syberyjskiej tajgi i wykorzystywano do niewolniczej pracy w ciężkich warunkach klimatyczno-bytowych. Podczas transportu i na zesłaniu, wskutek głodu, zimna, wycieńczenia i chorób, zwłaszcza epidemii tyfusu, do października 1942 roku zmarło 415 000 osób. Wskaźnik śmiertelności wśród dzieci wyniósł 80 proc. Cierpienia i śmierć tych wszystkich ofiar nazwano Golgotą Wschodu. Znakiem pamięci o nich jest ten Pomnik. Na cokole wyryte są nazwy miejsc symboli cierpienia: Archangielsk, Ałtajski Kraj, Charków, Irkuck, Kazachstan, Donbas, Katyń, Kołyma, Miednoje, Workuta, Krasnojarski Kraj, Tomsk… To tylko niektóre miejsca, gdzie traciliśmy swoich bliskich. Postać klęczącej Madonny tulącej bezbronne dzieci i pochylonej nad samotnie siedzącym dzieckiem, wprowadza w zadumę, budzi skojarzenia: z cierpieniem Matki-sybiraczki, z osieroconym dzieciństwem, z modlitwą „Pod Twą obronę” – odmawianą przez zesłańców w bydlęcych wagonach, w barakach, w ziemiankach i na więziennych pryczach…Przypomnijmy, że nieodpłatny projekt tego Pomnika wraz z kompozycją kwatery powstał w Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku dzięki wybitnym artystom-pedagogom, jak prof. Radwański, prof. Duszeńko, którzy zorganizowali studencki konkurs na to dzieło. Laureatem konkursu i realizatorem projektu został Paweł Kruszyński, student ostatniego roku, mieszkaniec Częstochowy. Przedstawiając ideę tworzonego dzieła pisał: „To, co łączy Sybiraków, to ofiara krwi i upokorzenia poniesiona dla Ojczyzny, i szczególne, bo bezwarunkowe oddanie się Bogu, obecne we wspomnieniach. W symbolicznym geście przygarnięcia przez Matkę spotykamy się wszyscy, również nieobecni…”
Stojące Tablice zawierają ponad 300 nazwisk z biogramami zmarłych i zamordowanych na Wschodzie i wraz z Pomnikiem tworzą Miejsce Pamięci Narodowej. Patronat nad tym miejscem sprawuje VII Liceum Ogólnokształcące im. Józefa Wybickiego…Należymy do ostatniego pokolenia zesłańców Sybiru i w sztafecie pokoleniowej przekazujemy młodym naszą historię. To, co przeżyło jedno pokolenie, drugie przerabia w sercu i pamięci. Jesteśmy szczęśliwi i dziękujemy Bogu, że nas ocalił, że wróciliśmy do ukochanej Ojczyzny, że przez Sybir trafiliśmy na ziemię Gdańską, która nas przygarnęła. Po upadku komunizmu mogliśmy wskrzesić Związek Sybiraków, założyć Stowarzyszenie Rodziny Katyńskiej i możemy ujawniać prawdę o naszych losach. Dzięki wspaniałym ludziom wielkiego serca tworzyć miejsca pamięci i wspólnie oddawać hołd Ofiarom Golgoty Wschodu. Dzisiaj chcemy wyrazić naszą ogromną wdzięczność i jak najserdeczniej podziękować wszystkim, którzy wspierają naszą działalność, pomagają nam, okazują życzliwość i empatię. Dzięki dotacji uzyskanej w wyniku konkursu, mogliśmy wydać naszą książkę „ Przez Sybir na Ziemię Gdańską”, która zawiera wspomnienia zesłańców z sześciu masowych deportacji. Bardzo nas cieszy to, że młodzież gdańskich szkół każdego roku uczestniczy w Miejskim Konkursie „Katyń – Golgota Wschodu”.nW tym roku, mimo pandemii, odbyła się X jubileuszowa edycja tego konkursu pod patronatem Pani Prezydent Gdańska, Prezesa RK i Prezesa ZS. Organizatorem tych konkursów jest VII LO im. Józefa Wybickiego. Współorganizatorka konkursu pani Justyna Firmanty stwierdziła, że tegoroczne prace konkursowe „ zachwycają, wzruszają swoją mądrością spojrzenia na przeszłość i przyszłość”. Gdańska młodzież uczestniczyła również w zbiórce pieniędzy na budowę tego pomnika: Nr 1, 2, 3, 6, 8, 9, 10, 13, 19, 20 oraz Szkoła Podstawowa Nr 3 . Młodzież dystrybuowała „cegiełki” w postaci pocztówek ze zdjęciem projektu pomnika (3 zł.) i kalendarzy z tekstem Hymnu Sybiraków (5 zł.) zaprojektowanych i wykonanych przez Andrzeja Riedla –mojego syna. Dzisiaj, wszyscy razem składamy hołd tym, którzy stali się Ofiarami Golgoty Wschodu przez miłość do Ojczyzny, wierząc, że „ ten piękny pomnik wykonany z brązu będzie przez wieki trwałym znakiem pamięci o Ofiarach i świadectwem prawdy o tragicznych losach Polaków na Wschodzie w czasie drugiej wojny światowej”. Tak właśnie powiedział metropolita gdański śp. abp Tadeusz Gocłowski podczas odsłonięcia i poświęcenia pomnika 11 listopada 1998 roku.
Gdańsk 26-04-2021
„KATYŃ–GOLGOTA WSCHODU”
X EDYCJA MIEJSKIEGO KONKURSU
W 2021 roku odbyła się X jubileuszowa edycjaMiejskiego Konkursu „Katyń–Golgota Wschodu”, który odbywa się pod honorowym patronatem Prezydenta Miasta Gdańska, Prezesa Zarządu Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Gdańsku oraz Prezesa Związku Sybiraków Oddział Gdańsk. Organizatorem od dziesięciu lat jest VII Liceum Ogólnokształcące im. Józefa Wybickiego w Gdańsku.
Celem Konkursu jest uczczenie pamięci ofiar XX-wiecznych zsyłek na Sybir i Zbrodni Katyńskiej oraz upowszechnianie wśród Uczniów Gdańska wiedzy na temat historii Polski – tragicznych wydarzeń okupacji sowieckiej, w szczególności pogłębienie rozumienia mechanizmów działania systemów totalitarnych i niebezpieczeństw z nich wynikających.
Prace konkursowe zachwycają i wzruszają swoją mądrością spojrzenia na przeszłość i przyszłość. Serdecznie dziękujemy za dziesięcioletnią współpracę Uczniom oraz ich Nauczycielom – opiekunom jak również Rodzicom i Dziadkom, którzy wprowadzili młodych ludzi w świat patriotycznych wartości.
W bieżącym roku jury nagrodziło następujące osoby:
- I miejsce w kategorii plastycznej – rzeźba oraz Grand Prix konkursu – Jakub Tkaczewski klasa III LB VII Liceum Ogólnokształcące im. Józefa Wybickiego w Gdańsku. Opiekun – Katarzyna Tkaczewska.
- I miejsce w kategorii plastycznej – plakat – Marta Plich III ATK Zespół Szkół Architektury Krajobrazu i Handlowo – Usługowych. Opiekun – Beata Spławnik.
- II miejsce w kategorii plastycznej – plakat – Marta Gdaniec II ML Zespół Szkół Sportowych i Mistrzostwa Sportowego. Opiekun – Agnieszka Kościelska.
- I miejsce w kategorii plastycznej – album – Dominik Tkaczewski I BL VII Liceum Ogólnokształcące im. Józefa Wybickiego w Gdańsku. Opiekun – Katarzyna Tkaczewska.
- I miejsce w kategorii prezentacja multimedialna – Karolina Kaczor II LB VII Liceum Ogólnokształcące im. Józefa Wybickiego w Gdańsku. Opiekun – Mariola Rautenberg.
- II miejsce w kategorii prezentacja multimedialna – Hanna Skorna I ML Zespół Szkół Sportowych i Mistrzostwa Sportowego. Opiekun – Agnieszka Kościelska.
- III miejsce w kategorii prezentacja multimedialna – Anna Hańska I AL Zespół Szkół Sportowych i Mistrzostwa Sportowego. Opiekun – Agnieszka Kościelska.
- I miejsce w kategorii poezja – Iga Jurkowska I AL Zespół Szkół Sportowych i Mistrzostwa Sportowego. Opiekun – Agnieszka Kościelska.
- I miejsce w kategorii praca literacka – Olga Piotrowska III LE VII Liceum Ogólnokształcące im. Józefa Wybickiego w Gdańsku. Opiekun – Mariola Rautenberg.
10 lutego 2021r ks. Tadeusz Szyjka odprawił mszę świętą w kościele w Krasnojarsku w 81 rocznicę I masowej zsyłki Polaków na Sybir. Msza święta była sprawowana w intencji zmarłych na zesłaniu jak i tych co odeszli do domu Pana już w Ojczyźnie.
Justyna Firmanty
Listopad 2020
Pracownicy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku złożyli kwiaty i zapalili znicze w miejscach pamięci Ofiar tej wojny. Dziękujemy
Dzień Sybiraka 2020
17-09-2020godz. 10,00pomnik Golgoty Wschodu na cmentarzu łostowickim, spotkali się Sybiracy, mieszkańcy Gdańska z Panią Prezydent Aleksandrą Dulkiewicz, młodzież szkolna , wojsko aby uczcić pamięć tych co ponieśli najwyższą ofiarę w wyniku napaści Związku Sowieckiego na Polskę. Z powodu pandemii COVID 19 w tym roku uroczystości miały skromniejszy charakter.
80. rocznica I masowej zsyłki Polaków na Sybir
12 lutego 2020 roku, w Gdańsku uroczyście upamiętniono tragiczną 80. rocznicę pierwszej masowej zsyłki Polaków, przeprowadzoną przez ZSRR na zajętych w 1939 r. wschodnich ziemiach Rzeczpospolitej. Uroczystości rozpoczęły się mszą św. w Kościele św. Elżbiety, a na dalszą część uroczystości, organizatorzy zaprosili gości do siedziby Rady Miasta. Obecni byli gdańscy sybiracy, oraz kombatanci, przedstawiciele Rodziny Katyńskiej i Rodziny Ponarskiej. Źródło gdansk.pl——————————————————————————–
11 listopada 2019r Pan Prezydent Andrzej Duda odznaczył Orderem Orła Białego Panią Profesor Grażynę Świątecką Sybiraczkę z Koła w Sopocie.
Dzień Sybiraka
17 września 2019r, jak co roku, obchodziliśmy Dzień Sybiraka. W uroczystości wzięli udział władze miasta i województwa oraz młodzież szkolna , mieszkańcy Gdańska, Sybiracy.
Wystąpienie Prezesa Oddziału Wojewódzkiego Związku Sybiraków Kordiana Borejko.
80Rocznica agresji sowieckiej na Polskę
Pierwszego września o świcie na Westerplatte obchodziliśmy 80 rocznicę ataku Niemiec hitlerowskich na Polskę.Dzisiaj, 17 września, obchodzimy 80 -rocznicę ataku Związku Sowieckiego na Polskę i IV rozbioru Polski na podstawie tajnego paktu Ribbentrop- Mołotow. Mamy to zapisane w naszej pamięci. Jako świadkowie historii, Sybiracy i członkowie Rodzin Katyńskich, byliśmy wówczas dziećmi. Ale nie potrafimy wymazać z naszego życia wielu lat syberyjskiego zesłania, męczenia nas głodem i nieludzkimi warunkami, umierania naszych najbliższych. Nie zapomnimy nigdy o zbrodni katyńskiej, którą Trybunał w Strassburgu uznał za zbrodnię wojenną, ale nie potrafił jej osądzić.Wiedza o masowych wywózkach polskich obywateli w najbardziej odległe dzikie tereny sowieckiego imperium i prawda o zbrodni katyńskiej w czasach PRL była zakazana. W sześciu masowych deportacjach wywieziono milion trzysta pięćdziesiąt tysięcy osób /w tym około 140 tyś dzieci /, były to rodziny i krewni ofiar mordu katyńskiego. W Katyniu, Charkowie, Bykowni i innych miejscach bestialsko zamordowano 21 857 polskich oficerów.Jeszcze nie znamy losów naszych bliskich z tak zwanej „Białoruskiej listy katyńskiej”.Pół wieku musiało upłynąć, żeby powstała w Gdańsku „Solidarność”, a w ZSRR zmiany nazwane „pierestrojką”. Dopiero wtedy Gorbaczow i Jelcyn ujawnili sprawców zbrodni katyńskiej i otworzyli drogę do pojednania. Ale potem nastąpiła era Putina, sytuacja się zmieniła, a teraz widzimy, co się dzieje.Gdy 30 lat temu uwolniliśmy się od sowieckiej dominacji, Sybiracy mogli ujawnić swoje losy i mogli reaktywować Związek Sybiraków założony w 1928 roku przez żołnierzy V Dywizji syberyjskiej Wojska Polskiego. Wówczas było to związane z tworzeniem przez Marszałka Józefa Piłsudskiego jedności społecznej dla odbudowy niepodległej Polski. Jako zesłaniec Sybiru J. Piłsudski otrzymał legitymację z numerem pierwszym. Wówczas Sybiraków nie było aż tak wielu. Gdy w Gdańsku utworzyliśmy Oddział Związku Sybiraków było nas dwa i pół tysiąca. Prezesem Oddziału ponad 20 lat był Pan prof. Stefan Angielski – zasłużony naukowiec i społecznik. Obecnie, gdy zrezygnował z tej funkcji, jest Honorowym Prezesem ZS i nadal jest z nami.30- lecie naszej działalności odnotowujemy z satysfakcją. Spełniliśmy nasz obowiązek wobec młodego pokolenia i wobec historii. Zostawimy po sobie wiele znaków i miejsc pamięci o ofiarach sowieckich represji, wspomnienia zesłańców, biogramy Ofiar, a także historię naszej działalności na Ziemi Gdańskiej. Współpracujemy na co dzień z Prezesem Gdańskiej Rodziny Katyńskiej Panią Hanną Śliwa Wielesiuk , jako Sybiracy wydaliśmy pamiątkowy album „ Ofiarom Golgoty „ w którym pokazujemy wszystkie znaki pamięci .Jesteśmy wdzięczni dawnym i obecnym władzom naszego miasta i województwa za życzliwe wspieranie naszej działalności oraz wszystkim, którzy nas wspierają i nam pomagają: naszym darczyńcom i sympatykom, dzięki którym mogliśmy zbudować ten piękny pomnik.Jesteśmy wdzięczni Dyrekcji, Gronu Pedagogicznemu i młodzieży Zespołu Szkół Ogólnokształcących Nr. 7 za sprawowanie patronatu nad pomnikiem i Tablicami jako Miejscem Pamięci Narodowej, gdzie każdego roku wspólnie oddajemy cześć Ofiarom, składamy kwiaty, zapalamy znicze i chronimy pamięć o nich i o naszej przeszłości z nadzieją, że taki los, jak 80 lat temu, Polsce się już nie powtórzy. Żywię nadzieję , że historia o zsyłkach w głąb Związku Sowieckiego zachowa się w pamięci i sercach rodaków.Taka jest nasza patryjotyczna powinność . Wszystkim Państwu dziękuję w imieniu Zarządu Głównego Związku Sybiraków za udział w tym niezwykle ważnym sybirackim wydarzeniu.Niech to spotkanie stanowi o naszym szacunku i pamięci o tych wszystkich , którzy ponieśli ofiarę realizując swoje marzenie o wolnej i niepodległej Ojczyźnie .
Cześć ich pamięci .
Wręczono odznaczenia Związku Sybiraków oraz medale 90-lecia powstania Związku Sybiraków. Honorową Odznakę za Zasługi dla Związku Sybiraków otrzymał mjr Waldemar Kowalski, medale otrzymali Maciej Kukla, Hanna Śliwa-Wielesiuk, prof. Czesław Stoba.
Młodzież VII Liceum Ogólnokształcącego im. Józefa Wybickiego przygotowała program poetycki.
Dzięki uprzejmości i wielkiemu sercu pani Lidii Czapiewskiej (właścicielce Centrum Edukacji i Promocji Regionu w Szymbarku) spędziliśmy Światowy Dzień Sybiraka w miłej i podniosłej atmosferze.Mszę św. odprawił były biskup Kazachstanu ks. Paweł Lenga. w kościółku pod wezwaniem św. Rafała kalinowskiego , patrona Sybiraków . Po mszy św. Sybiracy spotkali się na koncercie pieśni patriotycznych w wykonaniu Cappelli Gedanensis. W czasie uroczystości Dyrektor Monika Kalinowska z Urzędu ds Kombatantów i Osób Represjonowanych wręczyła medale „Pro Patria” . Medale otrzymali: Andrzej Matyjaszczyk, Zofia Kłoczko , Celina Riedl, Irena Witort
Dyrektor Monika Kalinowska.
Pani Lidia Czapiewska wręczyła prestiżową nagrodę „Bursztynowe drzewo” Zofii Iwańskiej -Prezes Koła Gdańsk-Oliwa
Pani Lidio z całego serca dziękujemy.
W czerwcu obchodzimy rocznice III i IV masowej zsyłki Polaków na Sybir. W tym roku grupa Sybiraków z Trójmiasta wzięła udział w obchodach rocznicowych w Licheniu. Spotkanie z Sybirakami z całej Polski świadczą że jeszcze jesteśmy w stanie przekazywać nasze przeżycia i upamiętniać tamte jakże okrutne czasy.
Panie : Różańska Alina zesłana w 1948r na Sybir i Cwynar Leopolda zesłana na Sybir w 1940r
Wyjazd był częściowo sfinansowany z funduszy Województwa Pomorskiego.
W dniach 4-5-05-2019r wzięliśmy udział w pielgrzymce na Jasną Górę w Częstochowie oraz w Grodźcu. W tym roku obchodziliśmy już 30 pielgrzymowanie do Matki Boskiej Częstochowskiej oraz 25 rocznicę koronacji Matki Boskiej Sybiraków w Grodźcu.
Grupa Sybiraków w Grodźcu.
W dniach 25-26-04-2019r Sybiracy Województwa Pomorskiego wzięli udział w uroczystości zorganizowanej przez Oddział Wrocławski „Kwiecień miesiącem Golgoty Wschodu’. Udział w tej uroczystości był dla nas wielkim przeżyciem.
Catharina E. Goethe
„Nawet gdybyś dał człowiekowi
wszystkie wspaniałości świata,
nic to mu nie pomoże,
jeśli nie ma przyjaciela ,
któremu mógłby o tym powiedzieć”
PODSUMOWANIE DZIAŁALNOŚĆ I GDYŃSKIEGO KOŁA ZWIĄZKU SYBIRAKÓW NA PRZESTRZENI 30. LAT, ORAZ
MOJE REFLEKSJE
Po 125. latach zaborów, 11 listopada 1918r. Polska odzyskała niepodległość, Polska zmartwychwstała. Carscy kaci, a po nich Stalin stosowali różnego rodzaju represje na Narodzie polskim za walkę o wolność. . Jednym z stosowanych, ucisków były wywózki na Sybir, kiedyś w „kibitkach” a w latach 1939-1956 w bydlęcych wagonach. Pod ciosem państw zaborczych naród polski utracił państwo, ale trwał w oporze. Wybuchały powstania ,naród składał ofiarę krwi, jednak zawsze z wiarą o ostateczne zwycięstwo.Aby Państwu przedstawić krótką genezę powstania Związku Sybiraków muszę cofnąć się do początku XX wieku, do lat 20 –tych.Pierwszy Zjazd Sybiraków odbył się w Warszawie w dniach 29-30 czerwca 1928r. W zjeździe uczestniczyli, Prezydent Ignacy Mościcki oraz Józef Piłsudski, który otrzymał legitymację nr 1.Tak rodziła się Polska niepodległość ,a wraz nią Związek Sybiraków.
GDYŃSKIE KOŁO ZWIĄZKU SYBIRAKÓW
Zebranie założycielskie Gdyńskiego Koła Związku Sybiraków odbyło się 14 kwietnia 1989r. w zebraniu uczestniczyło 65 osób .Wybrano trzyosobowy zarząd koła. Prezesem został Stanisław Świderski, sekretarzem Józefa Kierzkiewicz a skarbnikiem Pani Elżbieta Chełkowska. Już 17 kwietnia 1990r. w Wielkanocny poniedziałek odbyło się uroczyste poświęcenie sztandaru Gdyńskiego Koła Związku Sybiraków. Sztandar ufundowało małżeństwo z Anglii, Zofia i Fabian Świderscy.
POMOC ZARZĄDU KOŁA W UZYSKIWANIU DOKUMENTÓW
Koło szybko się rozrastało , już pod koniec grudnia 2007r. liczyło 458 członków, a w szczytowym okresie było nas około 600. . Pamiętam tłumy ludzi, którzy pragnęli zapisać się do Związku, wielu nie miało dokumentów. Zgodnie z ustawą ze stycznia 1991r. o kombatantach i osobach represjonowanych, należało przedstawić odpowiednie dokumenty, a była to karta repatriacyjna, którą wielu Sybiraków utraciła. Pisaliśmy do różnych instytucji, często bez efektu.
Tu ogromną pomocą służyła niezastąpiona sekretarz koła Pani Józefa Kierzkiewicz, która nocami pisała rekomendacje. Zawsze czegoś brakowało. Obecnie „Nasza Ziutka” mieszka w Warszawie u córki, jest ciężko chora.
Dzięki pomocy zarządu koła nasi członkowie uzyskał blisko 420 uprawnień„ Osoby Represjonowanej”. Tu należy podziękować Pani dr Magdalenie Tyszkiewicz, która wielu Sybirakom pomogła, ponieważ należało udowodnić, że choroby zostały nabyte w czasie zesłania.Nieustannie prowadzimy walkę o należne nam świadczenia, niestety nie mamy szczęścia.
NIE MOŻEMY OBOJĘTNIE ODWRÓCIĆ SIĘ OD PRZESZŁOŚCI I ZAPOMNIEĆ, TO DRUGA RACJA DEFINIUJĄCA ISTOTĘ ZWIĄZKU.
W latach 1994 i 1995 byliśmy współorganizatorami wystaw „PO AGRESJI SOWIECKIEJ 17 WRZEŚNIA 1939r”, Druga wystawa miała podtytuł „ DZIECI TUŁACZE’ , obie były wystawione w Muzeum Miasta Gdyni. Wystawy miały dobrą prasę, dla nas nagrodą było to, że wystawę zwiedziła liczna grupa młodzieży i mieszkańców Gdyni. W czasie trwania wystawy nasi członkowie pełnili dyżury na których opowiadali o swoich przeżyciach na Syberii.
Członkowie naszego koła uczestniczyli w pracach nad powstaniem w Gdyni pomnika „Ku Czci Ofiar Stalinizmu”. Pomnik został uroczyście odsłonięty 8 lutrgo1998r. Pomnik usytuowano przy ulicy
Puławskiego to tu, w sąsiedztwie budynku przy ulicy Świętojańskiej 9 mieściła się siedziba Zarządu Głównego Informacji Wojskowej. W piwnicach tego budynku mieściły się cele w których więziono i katowano wojskowych i cywili. To tu katowano mojego dowódcę kpt. Bolesława Kuropatwę za to,że wiernie służył swej Ojczyźnie i stanął w jej bronie w 1939r W środku monumentu widnieją słowa naszego wieszcza Adama Mickiewicza „
JEŚLI ZAPOMNĘ O NICH,TY BOŻE NA NIEBIE
ZAPOMNIJ O MNIE”
Od dłuższego czasu tkwiła w nas myśl , aby w Gdyni w jakiś sposób upamiętnić zesłanie na Sybir oraz śmierć naszych bliskich, którzy pozostali „NA NIELUDZKIEJ ZIEMI”. Z inicjatywy Zarządu Koła powstał komitet budowy pomnika w składzie: Aleksander Ryziński, Halina Młyńczak, Józefa Kierzkiewicz i Waldemar Świto. Przy ogromnej pomocy śp. inż.arch. Marii Jasińskiej, żony zmarłego Sybiraka , inż. arch. Mirosława Łaszka oraz śp. Marii Kafar. Patronat nad budową pomnika objął dr Wojciech Szczurek Prezydent Miasta Gdyni.W dniu 17 września 2004r. pomnik został uroczyście odsłonięty i poświęcony. W czasie swojego wystąpienia powiedziałem:”Nie wiem, czy pomnik jest ładny,ale jest piękny w swej wymowie” Już w następnym roku w dniu 17 września pomnik został uroczyście przekazany pod opiekę młodzieży IX Liceum im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Gdyni .Od tego momentu pod pomnikiem odbywają się coroczne uroczystości „Dnia Sybiraka”. W uroczystości udział biorą władze Miasta,reprezentanci organizacji kombatanckich ,młodzież gdyńskich szkół, Kompania Honorowa i Orkiestra Reprezentacyjna Marynarki Wojennej.
WYDAWNICTWO KSIĄŻKOWE
Nasi członkowie wydali 10. książek, w których opisują swoje losy na zesłaniu. Wielu Sybiraków należy do gdyńskiej Rodziny Katyńskiej. Współpracujemy z tą organizacją ponieważ losy nasze są zbieżne. Wspólnie z nimi wydaliśmy piękną książkę pt.” Pisane Miłością”. W książce znajdziemy wspomnienia o mojej Mamie Oldze, która zmarła śmiercią męczeńską na Syberii.
Oprócz wydawnictw książkowych nasi członkowie publikują w „Rodowodzie „ „Sybiraku” , ja napisałem kilka artykułów do „Gazety Kijowskie” o polskim dziecięcym zespole „Lilia” który mieści się na Ukrainie, w Sądowej Wiszni- miasteczku z którego zostałem wywieziony na Sybir. Kierownikiem zespołu Lilia jest od lat Pani Halina Wójcicka.
POCZET SZTANDAROWY
Masze koło posiada dobrze zorganizowany poczet sztandarowy. Muszę wymienić choć kilka nazwisk, które utkwiły w mej pamięci : są to panie: Halinę Rodziewicz, Irenę Olejnik, Melanię Szyler, Panów ś.p Stanisława Polaka i Zygmunta Sztandera.
Obecnie pałeczkę przejęło młodsze pokolenie: Pani Teresa Kaczmarek Angelika Stepnowska ,Panowie: Jan Okulicz, Waldemar Świto, Władysław Jasiński. .
Nasz poczet sztandarowy bierze udział we wszystkich uroczystościach, oraz odprowadza naszych Sybiraków na wieczną wachtę.
WSPÓŁPRACA Z MŁODZIEŻĄ SZKOLNĄ I ORGANIZACJAMI KOMBATANCKIMI
W okolicach Bożego Narodzenie na nasze spotkanie opłatkowe zapraszamy władze Miasta Gdyni, pedagogów z zaprzyjaźnionych szkół, oraz co ważne młodzież. W czasie uroczystości opowiadamy o swoich przeżyciach na zesłaniu .
Jesteśmy zapraszani do szkół na spotkania , różnego rodzaju konkursy. Spotykamy się z młodzieżą na lekcjach historii. W dniu 17 września wyjeżdżamy wspólnie z młodzieżą do Szymbarka na drugą część obchodów „Dnia Sybiraka”
Przy Zarządzie Wojewódzkim Związku Sybiraków powstało stowarzyszenie”Pamięci Sybiru” którego prezesem został wybrany Pan mgr Andrzej Gogola, który na nasz wniosek został odznaczony „Srebrnym Krzyżem Zasługi”.
W każdą rocznicę wywózki na Sybir spotykamy się pod naszym pomnikiem. Po modlitwie za zmarłych na „ Nieludzkiej Ziemi” składamy kwiaty i jeżeli pogoda pozwoli wspominamy nasze przeżycia na Syberii
.
W zakresie patriotyczno- obywatelskich koło jest bardzo blisko powiązane z Kościołem. Od lat naszym Kapelanem jest ks Prałat Henryk Kiedrowski, który jest zawsze z nami.
Nasze koło jest cenione przez Zarząd Główny Związku Sybiraków oraz przez Zarząd okręgowy w Gdańsku .Świadczy o tym ilość odznaczeń związkowych jakie naszym członkom nadano. Na nasz wniosek nadano wiele odznaczeń osobom z poza kręgu Sybiraków.
W dniu 79 rocznicy mordu katyńskiego 13 kwietnia 2019r.zostaną odznaczeni Medalem „90. Rocznica Związku Sybiraków”:
Pani Hannie ŚLIWIE- WIELESIUK Prezes Gdańskiej Rodziny Katyńskiej oraz Panu Zbigniewowi SZOŁYGA, który na Ukrainie, przekazuje młodzieży polskiej historię Narodu Polskiego w czasie II Wojny Światowej.
MARSZ ŻYWEJ PAMIĘCI
Członkowie naszego koła biorą udział w ogólnopolskim „Marszu Żywej Pamięci”, który odbywa się corocznie w Białymstoku. Marsz ze sztandarami pochylonymi to wyraz „Żywej Pamięci” , której Związek Sybiraków będzie wierny do końca swego istnienia.
PRZEKAZANIE OBOWIĄZKÓW
Po 27. szczególnie trudnych latach, przekazałem swoje obowiązki prezesa koła – PANU WALDEMAROWI ŚWITO. Z całego serca życzę nowemu prezesowi wielu sukcesów i wytrwałości w pełnieniu tych zaszczytnych obowiązków. Nie sposób wymienić wszystkie osoby, które przyczyniły się do wykonania statutowego zadania jakim jest pomoc i opieka nad słabszymi, oraz przekazywanie młodemu pokoleniu historię „Polskiego Sybiru”. Chciałbym serdecznie podziękował miłym Paniom: Marii Markiewicz, Kalinie Jaskulskiej i Beacie Żyłkowskiej z Zarządu Głównego oraz Zosi Kłoczko, Irence Witort i Eli Dukland z Zarządu Okręgowego Związku Sybiraków. Zawsze miłe i w trudnych chwilach skore do pomocy. Ściskam Was mocno.
KOCHANE KOLEŻANKI I KOLEDZY – ZADANIE ,KTÓRE WYKONALIŚMY PRZEZ 27. LAT TO WASZA ZASŁUGA, BEZ WAS NIC BYM NIE ZROBIŁ.
ODDAŁEM WAM SWÓJ CZAS, SWOJE UMIĘJĘTNOŚCI ORAZ S E R CE. BARDZO WAM WSZYSTKIM DZIĘKUJĘ .
Aleksander Ryziński – Sybirak
Gdynia, 1-03-2019…
Paweł Adamowicz 1965-2019
Prezydent Paweł Adamowicz ponad 20 lat okazywał nam, Sybirakom, swoją przyjaźń, wspierał naszą działalność, udzielał pomocy. W książce „Przez Sybir na Ziemię Gdańską” , którą pomógł nam wydać w 2006 roku, włączył zapis o naszej „sile duchowej”, która daje prawdziwe zakorzenienie w narodowej wspólnocie. Prezydent Paweł Adamowicz miał wielką siłę duchową i pragnienie czynienia dobra. Takim na zawsze pozostanie w naszej pamięci.
Niech spoczywa w pokoju.
Zarząd Oddziału Wojewódzkiego Związku Sybiraków w Gdańsku 15.01.2019
8 stycznia 2019r spotkaliśmy się na opłatku, w Restauracji Gdańskiej z władzami miasta i województwa.
Celina Riedl złożyła życzenia wszystkim obecnym na tym spotkaniu.
Opłatek 2019
Szanowni, Kochani przy opłatku zebrani!
Myśl nasza ucieka do Boga-człowieka,
Dzieciątka Bożego w żłóbku złożonego.
Prosimy Go z pokorą, skruchą i spokojem,
By obdarzał nas dobrem, radością, pokojem.
I dziękujemy, że przeżyliśmy zesłanie
W lasach na Syberii, w stepach w Kazachstanie.
Nasze myśli też biegną w stronę naszych Gości,
Mających stanowiska, funkcje i godności,
By z okazji Świąt Bożego Narodzenia
Złożyć płynące z naszych serc życzenia:
Nowo-wybranym Władzom Województwa i Miasta
Życzymy zgodnej współpracy, by ich i nasz status wzrastał;
Byśmy się jednoczyli bez waśni i sporów,
Pamiętając o czasach naszych klęsk, zaborów;
O niemieckich i sowieckich łagrach i obozach,
O niewolniczej pracy w kołchozach, sowchozach.
Nasze pokolenie w tym uczestniczyło.
Prośmy Boga, by się to nie powtórzyło.
Wszystkim naszym Władzom za wsparcie dziękujemy,
Bo dzięki temu działamy i funkcjonujemy.
Jego Ekscelencji Księdzu Biskupowi,
Jak polski zwyczaj i tradycja stanowi,
Życzymy wszelkich łask i dóbr od Pana Boga
I… do stolicy papieskiej niech prowadzi droga.
Naszemu Drogiemu Księdzu Kapelanowi,
Który nas wspiera duchowo,
Życzymy także łask Bożych, by trzymał się zdrowo,
Żeby nas nie opuszczał dopóki żyjemy.
I… żeby został biskupem. Wszyscy tego pragniemy.
Kochana Pani Prezes Rodziny Katyńskiej!
Życzymy Ci zdrowia, sił i wytrwałości,
Na co dzień mniej pospiechu, a więcej radości.
Żeby złamana ręka już Cię nie bolała,
Żebyś jak dotąd z nami współdziałała.
A w Federacji Katyńskiej w Warszawie,
Żebyś współdecydowała w każdej ważnej sprawie.
Panu Mecenasowi, który prawnie nas wspiera,
A w swoim działaniu zawsze laury zbiera,
Życzymy nowej energii do dalszego działania
W zakresie praw człowieka, bo są nowe wyzwania.
W życiu osobistym dużo szczęścia, miłości.
W pracy więcej pogody, mniej stresów, zero złości.
Pani Dyrektor CEPR-u Szymbarskiego Regionu
Życzymy, żeby jak dotąd nie spuszczała z tonu
I wysoką poprzeczkę, jaką wyznaczyła,
Z kobiecym wdziękiem sprawnie przekroczyła,
Żeby swoje ambitne marzenia spełniała
I Zjazdy Sybiraków organizowała.
Panu Dyrektorowi Liceum im. Józefa Wybickiego,
Które po likwidacji Gimnazjum im. Jana Pawła II
Objęło patronat nad naszym Pomnikiem
I zdało egzamin z celujący wynikiem,
Dziękujemy z nadzieją na dalsze współdziałanie
I w sztafecie pokoleń „młodzieży Chowanie”.
Panu Prezesowi Stowarzyszenia Pamięci Polskiego Sybiru,
Chroniącemu historię od zapomnienia,
Jako wiedzę z przestrogą dla młodego pokolenia,
Życzymy, by w młodzieży zapał nie wygasał,
Żeby ich działanie budziło uznanie,
Żeby Pan z tego czerpał radość i zadowolenie. I żeby się spełniało każde Pana marzenie.
Pani Prezes „Rodziny Ponarskiej”,
Która pogłębia wiedzę o zbrodni w Ponarach,
Życzymy dobrego zdrowia i zapału
W chronieniu pamięci o Ofiarach.
Panu Prezesowi Poszkodowanych przez III Rzeszę
Życzymy zdrowia i skutecznego działania,
Żeby wszyscy poszkodowani dostali odszkodowania.
Panu Majorowi, Muzeum II Wojny Światowej,
Które się znalazło w sytuacji nowej,
Życzymy, by Muzeum ciągle się rozwijało
I z wyników Pana badań ciągle korzystało.
Panu Pułkownikowi Sztabu Wojskowego
I Panu Pułkownikowi Komandorowi Morskiego Oddziału Straży Granicznej,
Którzy dbają, by uświetniać nam uroczystości,
Życzymy wszystkiego, czego pragną:
Dobrej kondycji, awansów i rodzinnej miłości.
I wszystkim tu obecnym życzymy serdecznie
Byśmy byli szczęśliwi i zdrowi
i byśmy zawsze czuli się bezpiecznie!
30 -lecie Związku Sybiraków w Gdańsku.
10 października 2018r Gdańscy Sybiracy spotkali się w Dworze Artusa. Na spotkanie przybili zaproszeni goście : Bogdan Oleszek Przewodniczący Rady Miasta Gdańska, Paweł Adamowicz Prezydent Miasta Gdańska, Andrzej Kowalczys oraz Tamara von Viecka – Olszewska z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego i wiele innych dostojnych gości.
Kordian Borejko i Paweł Adamowicz.
W 2018r Związek Sybiraków obchodził 30-lecie jego reaktywowania oraz 90-lecie powstania. Spotkanie w Dworze Artusa odbyło się w bardzo miłej i serdecznej atmosferze . Prezydent Gdańska wręczył Sybirakom medale z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę.
Obchody Dnia Sybiraka rozpoczęliśmy udziałem w XVIII Międzynarodowym
Marszu Pamięci Zesłańców Sybiru w dniu 7 -09-2018 w Białymstoku. Gdańskie obchody Dnia Sybiraka rozpoczęliśmy na cmentarzu Łostowickim przy pomniku Golgoty Wschodu. Udział wzięli Prezydent Gdańska Paweł Adamowicz, Kompania Honorowa Marynarki Wojennej , Orkiestra Straży Granicznej, Sybiracy i mieszkańcy Gdańska.
Dzień ten spędziliśmy w Szymbarku w Centrum Edukacji i Promocji Regionu u pani Lidii Czapiewskiej. Sybiracy mogli porozmawiać z ministrem ds. Kombatantów i osób Represjonowanych panem Janem Józefem Kasprzykiem.
Wysłuchaliśmy koncertu pieśni patriotycznych w wykonaniu Orkiestry Straży Granicznej. Młodzież szkolna recytowała przejmujące wszystkich wiersze. Dzień był bardzo udany.
W dniach 27-28-2018r w Rembertowie odbył się VIII Krajowy Zjazd Delegatów Związku Sybiraków . Delegaci wybrali Nowy Zarząd. Prezesem Zarządu Głównego Związku Sybiraków został Kordian Borejko.
29-06-2018r na politechnice warszawskiej została odsłonięta tablica pamiątkowa w 90 rocznicę powołania Związku Sybiraków. W uroczystości udział wzięli minister z kancelarii prezydenta Andrzej Dera oraz poseł na sejm RP Jan Dziedziczak. Oddział Gdański reprezentowali Władysław Jasiński, Tadeusz Montowtt, Jan Okulicz, Irena Witort
Tablicę odsłonili Andrzej Dera, Kordian Borejko i rektor politechniki warszawskiej prof. Jan Szmidt
9-I-2018 Sybiracy i zaproszeni goście spotkali się na uroczystym opłatku w restauracji”Gdańskie”. Wszystkim zebranym życzenia złożyła Celina Riedl.
Opłatek 2018
Szanowni, Drodzy, Kochani, przy białym opłatku zebrani!
Idziemy przez życie dzień po dniu, krok po kroku
I jesteśmy w 2018 roku!
To rok 100-lecia niepodległości Rzeczypospolitej,
Po trzech zaborach w krwawych bojach zdobytej!
Dla nas, jako zesłańców, dawnych kresowiaków
Ważne są też rocznice Związku Sybiraków,
Który 90 lat temu został utworzony,
A 30 lat temu ponownie wskrzeszony.
Związek nas połączył w jedną wielką rodzinę,
Choć jego założyciele mieli smutną minę,
Bo trudno było tworzyć spisy członków. Dlaczego?
Przez strach ponownej „zsyłki” do Związku Radzieckiego,
Bo prawda o zesłaniu była zakazana
I przez nasze matki skrzętnie ukrywana.
Dziś jesteśmy szczęśliwi, zsyłka nam nie grozi,
Syberyjska zima już nas nie zamrozi.
Cieszymy się tym bardziej, że są dzisiaj z nami
Nasi szanowni goście z dobrymi intencjami.
Nauka i Kościół uczą, co robić trzeba,
By dążyć do szczęścia, nie utracić nieba.
Dają nam wskazówki, rady, zalecenia,
Które przyjmijmy, jak świąteczne życzenia:
– Miejmy poczucie zadowolenia z życia,
w życiu, które jest nam dane do przeżycia.
– Ujawniajmy uczucia, nie tłumiąc ich w sobie.
I nie przejmujmy się tym, co kto pomyśli lub powie.
– Posiądźmy zdolność panowania nad sobą,
zwłaszcza w kontaktach z konfliktową osobą.
– Miejmy pozytywną samoocenę, bez zawyżania.
– Dobrobyt? Poskramiajmy oczekiwania!
– Żyjmy w zgodzie z innymi, jeśli to możliwe.
– Dążmy do szczęścia w dłuższej perspektywie.
– Gdy mamy zły nałóg, walczmy z tym nałogiem.
– W życiu postępujmy zgodnie z dekalogiem.
– Miejmy empatię dla człowieka każdego
– i szanujmy bliźniego, jak siebie samego.
– Słuchajmy muzyki, która zdrowiu sprzyja.
– Nie stresujmy się, że uroda i życie przemija.
Naszym Szanownym Gościom składamy życzenia
Wszelkiej pomyślności i rychłego spełnienia
Ich wszelkich marzeń, nawet tych najśmielszych
I ciekawych wydarzeń, tych najradośniejszych.
Panu Wojewodzie rządzącemu wraz z rządem
Naszym Pomorzem, morzem oraz lądem
Życzymy pozytywnej energii i pomysłowości
W rozwijaniu gospodarki i przedsiębiorczości;
Zbudowania polskiej floty na Bałtyku,
Żeby było na morzu okrętów bez liku,
Żeby budżet Pomorza ciągle rósł,
I nasze Pomorze było „Pomorzem Plus”.
Panu Marszałkowi życzymy, by nam gospodarzył,
I to, co w swoich marzeniach wymarzył
Spełniało się, a dostatek Pomorzan nie malał, lecz rósł,
I Pomorze było jeszcze bardziej „na plus.”
Panu Prezydentowi pięknego miasta Gdańska
I pracownikom Urzędu Miejskiego
Życzymy, by gród ten strzegła ręka Pańska
Przed powodzią i klęskami rodzaju wszelkiego.
Żeby tu przyjeżdżało turystów co niemiara
I żeby złotówka była warta dolara.
Składamy tez życzenia kochanym, czcigodnym,
Bardzo nam bliskim Osobom Duchownym,
By Bóg ich błogosławił, dał im sił ile trzeba.
Żeby nas rozgrzeszali z przepustką do nieba.
Panu prezesowi Zarządu Głównego
Życzymy zdrowia i szczęścia tak wielkiego,
Żeby państwowe i lokalne władze
Związek dawnych zesłańców miały na uwadze,
Spełniając ich prośby i oczekiwania
Na skromną rekompensatę za lata zesłania.
W imieniu Sybiraków – Celina Riedl
Gdańsk, 2018. 01. 09
Uroczystość z okazji Dnia Sybiraka
W 78. rocznicę agresji sowieckiej na Polskę
Dzień 17 września 1939 roku stał się dla Polski i Polaków żyjących na Kresach, niewyobrażalną klęską i odmienił kartę naszej historii, przez wieki związanej z Kresami. Dziś możemy tylko wyrazić tęsknotę i żal za tym , co bezpowrotnie minęło.
Zbrojna agresja sowiecka na Polskę była złamaniem paktu o nieagresji, zawartego między Polską a Związkiem Radzieckim, obowiązującego do 31 grudnia 1945 roku, z zasadą automatycznego przedłużania. To miało zagwarantować nienaruszalność stosunków pokojowych między Polską a ZSRR. Niestety, Związek Radziecki Polskę zdradził , zawierając tajny pakt z Niemcami ( Ribbentrop – Mołotow ) o wspólnej napaści na Polskę i definitywnej likwidacji państwa polskiego. Sowiecka agresja zbrojna przypieczętowała klęskę armii polskiej. Nie mogło być inaczej, skoro armia polska miała przeciwko sobie dwie wielokrotnie przekraczające ją potęgi, a pomoc sprzymierzeńców nie nadeszła.
Już po dwóch miesiącach Rada Najwyższa ZSRR uznała, że zajęte we wrześniu terytoria stały się integralną częścią ZSRR, a mieszkańcy obywatelami radzieckimi. W ten sposób odebrano nam 51% naszych ziem i suwerenność
. Kresy utraciliśmy bezpowrotnie, a suwerenność odzyskaliśmy dopiero po upadku komunizmu, dzięki powstałej w Gdańsku SOLIDARNOŚCI. Dlatego 17 września dla Kresowiaków, którym odebrano ziemię i zesłano na Sybir, został ustanowiony jako „DZIEŃ SYBIRAKA” , obchodzony każdego roku.
W Gdańsku, w tym dniu, przy pomniku Ofiar Golgoty Wschodu, jako Miejscu Pamięci Narodowej, niezwykle licznie zgromadzili się uczestnicy uroczystości: Sybiracy, członkowie Rodziny Katyńskiej, kombatanci z pocztami sztandarowymi; przedstawiciele władz lokalnych i państwowych oraz duchowieństwa; parlamentarzyści ; młodzież szkolna pod opieką wychowawców, mieszkańcy.
Słowa hymnu państwowego i hymnu Sybiraków , odśpiewanego przez młodzież, przywołały historię walk naszego narodu o wolną i niepodległą Polskę. Pomnik – Syberyjska Pieta tuląca w ramionach czwórkę maleńkich dzieci i pochylona nad piątym, siedzącym u jej stóp, wskrzesiła pamięć dzieciństwa i bohaterstwo matek walczących o los i życie swych dzieci na zesłaniu.
W imieniu Prezydenta Miasta Gdańska Pawła Adamowicza, Oddziału Wojewódzkiego Związku Sybiraków i Rodziny Katyńskiej uroczystość prowadzili nauczyciele Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 7 im. Józefa Wybickiego : Andrzej Matyjaszczyk i Elżbieta Cimaszkiewicz, która wraz z uczniami tej szkoły przygotowała część artystyczną.
Podczas uroczystości głos zabierali: Prezydent Miasta Gdańska Paweł Adamowicz, Prezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków Kordian Borejko, Minister Kazimierz Smoliński i Senator Anna Maria Anders, odnosząc się do tragicznych losów Polaków w czasie drugiej wojny światowej, bohaterskich walk i odzyskanej suwerenności.
Po wystąpieniach odbyło się wręczenie Medali „ XXV lat Sybiraków Oddziału Gdańskiego” . Otrzymali je: Senator Anna Maria Anders za życzliwe promowanie Związku Sybiraków i Mecenas Roman Nowosielski za pomoc prawną Sybirakom i reprezentowanie „pro bono” rodzin katyńsko – sybirackich przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu w sprawie zbrodni katyńskiej. Dzięki tym działaniom Trybunał już w pierwszej instancji uznał, iż mord katyński był zbrodnią wojenną, czego Rosja nie chciała uznać i śledztwo katyńskie umorzyła i utajniła.
Część modlitewną, w intencji ofiar Golgoty Wschodu, prowadził Metropolita Gdański abp Sławoj Leszek Głódź wraz z kapelanem Sybiraków – księdzem kanonikiem Henrykiem Kilaczyńskim. Po modlitwie odbył się Apel Pamięci w wykonaniu Harcmistrza Artura Lemańskiego i Harcerzy.
Na zakończenie uroczystości, u stóp pomnika złożono dużą ilość wiązanek kwiatów w hołdzie tym, którzy zginęli na nieludzkiej ziemi.
Dalszy ciąg uroczystości odbywał się w Szymbarku jako XIV Światowy Dzień Sybiraka, organizowany przez Lidię Czapiewską – właścicielkę Centrum Edukacji i Promocji Regionu.
Po odegraniu Hymnów przez Orkiestrę Morskiego Oddziału Straży Granicznej i po Apelu Poległych, uczestnicy uroczystości wysłuchali Mszę św. koncelebrowaną pod przewodnictwem Księdza Arcybiskupa Tomasza Peta Ordynariusza Archidiecezji Najświętszej Maryi Panny z
Kazachstanu z oprawą wojskową.
W amfiteatrze odbywały się krótkie wystąpienia, wśród nich wystąpienie organizatorki uroczystości Lidii Czapiewskiej, Senator Anny Marii Anders, Prezesa Związku Sybiraków Kordiana Borejki; wręczanie odznak Sybiraka i nagród „Bursztynowe drzewo”; koncert pieśni patriotycznych w wykonaniu Cappelli Gedanensis oraz prezentacja książki Ewy Kubasiewicz – Houee „ Przypomnij mi zapach chleba”. Całość programu pięknie i wzruszająco prowadzili aktorzy – Marzanna Graff i Aleksander Mikołajczak.
A w Sali Promocji Regionu przygotowano poczęstunek i spotkanie z żywymi bohaterami książki i autorką Ewą Kubasiewicz.
W ten sposób kolejna 78 rocznica agresji sowieckiej na Polskę została upamiętniona z przesłaniem: Aby nigdy więcej nie spotkał Polskę taki los.
Celina Riedl i Irena Witort
W dniu 11 sierpnia 2017 roku przy pomniku Ofiar Golgoty Wschodu, na cmentarzu Łostowickim w Gdańsku, odbyła się uroczystość dla uczczenia pamięci Polaków – ofiar sowieckiego ludobójstwa w latach 1937 -1938 na terenie ówczesnego ZSRR. Eksterminacja ludności polskiej odbywała się na podstawie rozkazu nr 00485 z dnia 11 sierpnia 1937 roku, wydanego przez Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych Nikołaja Jeżowa, w uzgodnieniu z najwyższymi władzami ZSRR.
Organizatorem uroczystości upamiętniającej 80. rocznicę tej, nie wszystkim znanej tragedii, był Prezydent Miasta Gdańska Paweł Adamowicz oraz Rodzina Katyńska i Związek Sybiraków Oddział Gdańsk. .
Po odegraniu hymnu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej głos zabrał Prezydent Paweł Adamowicz. W swoim wystąpieniu przedstawił cały mechanizm organizacyjny tzw. operacji polskiej NKWD, trwającej od 11 sierpnia 1937 do końca listopada 1938 r. Opowiedział o tragicznych wydarzenia zachowanych we wspomnieniach i przekazie nie wielu żyjących jeszcze osób, których dziadkowie zostali wówczas straceni.
W odniesieniu do przedstawionych relacji, wystąpił Maciej Lisicki. Łamiącym się głosem zrelacjonował losy swoich dziadków, którzy stali się ofiarami tamtego ludobójstwa. Odczytał także wzruszające wspomnienie prof. Reginy Pawłowskiej, urodzonej w 1935 roku w Mohylowie nad Dnieprem. Z jej relacji wynika, iż prześladowania i wyniszczanie Polaków było zemstą za zwycięstwo Józefa Piłsudskiego i utworzenie niezależnego państwa polskiego. Wielu członków jej rodziny również zgładzono, jej stryja rozstrzelano już w roku 1935 r. jako „szpiega” Piłsudskiego.
W imieniu Sybiraków i Rodzin Katyńskich wystąpił Prezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków Kordian Borejko, przedstawiając działania Nikołaja Jeżowa wynikające z rozkazu uzgodnionego z najwyższymi stalinowskimi władzami. W latach 1937 – 1938 skazano139 835
Polaków zamieszkałych w ZSRR. Ponad 111tysięcyosób zamordowano bezpośrednio, innych wywieziono i pozostawiono samych sobie bez jakichkolwiek możliwości wyżywienia. Rozkaz określał kategorie ludzi, którzy mieli być skazani:
– wszyscy żyjący polscy jeńcy wojny polsko-bolszewickiej 1919 -1921
– wszyscy polscy uchodźcy i imigranci do ZSRR
-wszyscy członkowie polskich partii politycznych
– wszyscy działacze antysowieccy z polskojęzycznych obszarów ZSSR
Ocenia się, że w czasach „wielkiej czystki” zginęło nie mniej niż 200 tysięcy Polaków.
Według rosyjskiego historyka prof. Mikołaja Iwanowa i polskiego socjologa dr Tomasza Sommera zbrodnie na Polakach w Związku Radzieckim w latach 1937-1938 są klasyfikowane jako ludobójstwo.
My, jako Sybiracy i Rodziny Katyńskie, którzy w swoich rodzinach doświadczyliśmy aktów represji i ludobójstwa, jesteśmy wdzięczni władzom naszego miasta za zorganizowanie dzisiejszej upamiętniającej uroczystości, kiedy przypominamy sobie uświadamiamy młodemu pokoleniu, chcącemu żyć w świecie wolności i demokracji, czym była sowiecka komunistyczna ideologia i totalitaryzm.
Pani Minister , Panie Marszałku , Panie Prezydencie , Panie Przewodniczący Rady Miasta Gdańska , Dostojni Goście , Kochani Sybiracy , Szanowni Zebrani ,
Kolejna smutna i tragiczna rocznica jest okazją do naszego spotkania .
Spotykamy się w miejscu , które my środowisko Sybiraków cenimy szczególnie .
Dzisiejszy dzień -11 sierpnia, to 80. Rocznica wydania rozkazu /nr 00485 ( z dnia 11 sierpnia 1937 roku/ Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych Nikołaja Jeżowa.
Tego sowieckiego bezwzględnego kata, nazywanego „krwawym karlikiem” /o twarzy niewinnego dziecka./
Na podstawie tego rozkazu, uzgodnionego z najwyższymi stalinowskimi władzami, skazano 139 835 naszych rodaków – zamieszkałych za wschodnią granicą w latach 1937 – 1938 za to, że byli Polakami, chociaż mieli obywatelstwo radzieckie.
Ponad 111 tysięcy osób zamordowano bezpośrednio, innych – wywieziono i pozostawiono samych sobie w miejscach pozbawionych jakichkolwiek możliwości wyżywienia, tym samym skazano ich na śmierć głodową.
Rozkaz Jeżowa określił kategorie ludzi, którzy mieli być skazani.
Byli nimi
żyjący polscy jeńcy wojny polsko-bolszewickiej z 1919-1921 roku
polscy uchodźcy i imigranci do ZSRR
członkowie polskich partii politycznych
działacze antysowieccy z polskojęzycznych obszarów ZSRR. W praktyce – skazywano na śmierć lub łagry wszystkich Polaków, zwłaszcza na przygranicznych obszarach Białoruskiej i Ukraińskiej SRR.
Miejscami zbrodni były:
Peryferie Mińska – Kuropaty
Okolica pod Kijowem – Bykownia
Berdyczów (zgładzono tam 60% zamieszkałych Polaków)
Winnica
Gryczany i inne miejscowości.
Znamy już dzisiaj nazwiska czołowych zbrodniarzy , morderców i wykonawców tej zbrodni to: Frinowski , Zakowski , Berman, Nasiedkin , Karucki , Cesarski , Leplewski, Uspieński , Stiepanow , Szarow.
Tereny, do których wywożono skazanych Polaków są nam znane , z naszych przeżyć doświadczeń i naszego tułaczego losu ;
– to Kazachstan, Syberia, rejony Charkowa, i Dniepropietrowska.
Według rosyjskiego profesora Mikołaja Iwanowa i polskiego socjologa dr Tomasza Sommera zbrodnie na Polakach w Związku Radzieckim w latach 1937 -1938 są klasyfikowane jako ludobójstwo. Rosyjska prof. Natalia Lebiediewa w swojej książce „Katyń – zbrodnia przeciwko ludzkości” pisze:
„zbrodnie przeciwko ludzkości, takie jak morderstwa, wytępianie, obracanie ludzi w niewolników, deportacje i inne czyny nieludzkie, których dopuszczono się przeciwko ludności cywilnej w czasie wojny , czy przed nią, określane są mianem ludobójstwa”.
My, jako Sybiracy, którzy w swoich rodzinach doświadczyli aktów represi i ludobójstwa , dziękujemy władzom naszego miasta na ręce bliskiego naszym sercom Pana Prezydenta Pawła Adamowicza za zorganizowanie dzisiejszej upamiętniającej uroczystości, podczas której przypominamy sobie i uświadamiamy młodemu pokoleniu, chcącemu żyć w świecie wolności i demokracji, jaką była sowiecka komunistyczna ideologia; czym był i może być totalitaryzm dopuszczający się ludobójstwa i łamanie praw i wolności człowieka . I jakim był ten system, który przez długie lata zakłamania i fałszu ukrywał okrutną prawdę o aktach terroru, chcąc zafałszować historię naszego narodu .
Dziś, przypomnijmy też o tym, że dopiero po obaleniu komunizmu i zmianach, w których Gdańsk odegrał istotną rolę, zaczęto przywracać to, co chciano usunąć z naszej zbiorowej pamięci.
I teraz , przy tym pomniku, stanowiącym Miejsce Pamięci Narodowej, złóżmy wspólnie hołd Ofiarom sowieckiego terroru , pochylmy głowy nad ich dramatycznym losem .
Powiedzmy silnym głosem – nigdy więcej .
Cześć ich Pamięci!
W dniach 21-22-06-2017r Sybiracy z Oddziału Gdańskiego zwiedzali Toruń , uczestniczyli w drodze krzyżowej w Lesie Gąbińskim oraz mszy świętej w bazylice w Licheniu z okazji obchodów rocznicy III i IV masowej zsyłki Polaków na Sybir.
Toruń pomnik Kopernika. Licheń pomnik Sybiraków.
W dniu 18-06-2017 o godzinie 11.00 w kościele Najświętszej Marii Panny Królowej Różańca Świętego w Gdańsku – Przymorze, została odprawiona msza święta z okazji III i IV masowej zsyłki Polaków na Sybir.
Na zdjęciu: Sybiracy ze Sztandarem Koła Nr 5, Gdańsk-Przymorze
23 marca 2017r otwarto muzeum II Wojny Światowej. Sybiracy byli również wśród zwiedzających. Oto niektóre wypowiedzi opublikowane w prasie.
Spotkanie Sybiraków przy opłatku
Z okazji Bożego Narodzenie i Nowego Roku 2017 Sybiracy Gdańskiego Oddziału ZS zorganizowali spotkanie opłatkowe, które odbyło się w restauracji „ Gdańskiej”. Uczestniczyli w nim członkowie zarządu oddziału, prezesi i członkowie zarządów kół terenowych oraz zaproszeni goście: przedstawiciele władz wojewódzkich i miejskich, ksiądz biskup Wiesław Szlachetka z sekretarzem, kapelan Sybiraków ks. kanonik Henryk Kilaczyński, przyjaciele i sympatycy Związku Sybiraków.Spotkanie rozpoczęło się tradycyjnie hymnem Sybiraków, który zawsze wprowadza nastrój powagi i budzi refleksje uczestników. Prezes Kordian Borejko przywitał Sybiraków i kolejno zaproszonych gości, a następnie zarządził uczczenie minutą ciszy tych, którzy w poprzednim roku odeszli, a wśród nich abp Tadeusz Gocłowski, przed laty udekorowany Honorową Odznaką Sybiraka i uczestniczący w naszych spotkaniach i uroczystościach.
Wśród zaproszonych gości obecny był mecenas Roman Nowosielski jako Prawnik Pro Bono, który bezinteresownie wraz z Ireneuszem C. Kamińskim z Krakowa i Bartłomiejem Sochańskim ze Szczecina świadczył usługi prawnicze na rzecz krewnych ofiar zbrodni katyńskiej przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu, osiągając przyznanie Trybunału, iż zbrodnia katyńska była zbrodnią wojenną nie podlegającą przedawnieniu, czego strona rosyjska nie chciała uznać. Prezes Kordian Borejko postanowieniem Zarządu Głównego odznaczył Mecenasa Romana Nowosielskiego Złotą Odznaką Zasłużonego dla Związku Sybiraków, a Prezes Rodziny Katyńskiej Hanna Śliwa- Wielesiuk wręczyła Mecenasowi Medal Stowarzyszenia „ Rodzina Katyńska” w Gdańsku
Kordian Borejko wręcza złotą Honorową Odznakę za Zasługi dla Związku Sybiraków mecenasowi Romanowi Nowosielskiemu
Świąteczne „ wierszowane życzenia” w imieniu Sybiraków ułożyła i złożyła Cecylia
Riedl – przewodnicząca Komisji Historycznej :
Szanowni Państwo!
Jak ten czas szybko płynie…
W bieżącym roku 27 lat minie
Związkowi Sybiraków i Katyńskiej Rodzinie.
( Jesteśmy powiązani, bo w Związku Sybiraków
Jest wiele rodzin katyńskich, a w Katyńskiej Rodzinie
wielu Sybiraków).
Co roku, z okazji Bożego Narodzenia
Dzielimy się opłatkiem, składamy życzenia,
Przywołujemy radość, oddalamy smutki,
Bo czas naszego życia jest, niestety, krótki.
Jeszcze niedawno byliśmy piękni i młodzi,
Dziś starość do drzwi puka. I zdrowie zawodzi.
Sięgamy pamięcią do minionych wydarzeń,
Wykonanych zadań, nie spełnionych marzeń…
Na początku nas było ponad dwa tysiące!
Jak szybko uleciały tamte lata, miesiące…
Teraz, mniej niż połowa, ale nasze cele
Realizujemy z prezesami na czele.
Prezes Stefan Angielski 20 lat nam „panował”
(I tytuł Prezesa z Honorem zachował).
Pracując naukowo dla dobra narodu,
Organizował pomoc Polakom ze Wschodu.
W ciągu jego kadencji kilkadziesiąt osób
( ich nazwisk w tej chwili wymienić nie sposób)
Ukończyło studia, chłonąc wiedzy kompendium
Przy pomocy naszego skromnego stypendium.
Życzymy długich lat życia, spokojnych i zdrowych
I dalszych postępów w badaniach naukowych.
Prezes Kordian Borejko rządzi aktualnie
Nie tylko w Gdańskim Oddziale, ale też centralnie,
Bo jest również Prezesem Zarządu Głównego
Pani Dyrektor CEPR-u, Panu Pułkownikowi
Życzymy, by byli szczęśliwi i zdrowi.
Dziękujemy Wam za to, że roku każdego
Czynicie dla Sybiraków tak wiele dobrego:
Dzień Sybiraka: z orkiestrą wojskową,
Z apelem pamięci, salwą honorową.
W Szymbarku: msza święta, poczęstunek, koncerty,
Biesiady, spacery i różne oferty
Miłego spędzenia czasu na łonie przyrody.
I powrót do domu bez żadnej przeszkody.
Pragniemy żyć w Ojczyźnie, jak w dobrej rodzinie:
Gdy ktoś się zezłości, niech złość szybko minie.
Chcemy, by nasze przeżycia, wspomnienia
Młode pokolenia skłaniały do myślenia
O Polsce i ochronie Jej niepodległości
I o tym, jak trudna jest droga do wolności
Modlitewną i kolędową część spotkania poprowadził ksiądz biskup Wiesław Szlachetka wraz z ks. kanonikiem Henrykiem Kilaczyńskim. Po tej części uroczystego spotkania nastąpiło łamanie się opłatkiem wszystkich ze wszystkimi indywidualnie, po czym przystąpiono do spożywania tradycyjnych wigilijnych potraw.
Ks biskup Wiesław Szlachetka, ks. Henryk Kilaczyński Przewodniczący Rady Miasta Gdańska Bogdan Oleszek oraz V-ce Prezydent Gdańska Piotr Grzelak
W dniu 3 -XII- delegacja Zarządu Oddziału Wojewódzkiego Związku Sybiraków złożyła kwiaty na grobie ś.p. Daniela Czapiewskiego w trzecią rocznicę śmierci.
W dniach od 3-5 listopada 2016r Prezes Zarządu Głównego Kordian Borejko uczestniczył w obchodach 80 rocznicy deportacji Polaków do Kazachstanu.
Prezes Kordian Borejko w swoim krótkim wystąpieniu powiedział:
Szanowni Państwo, Daragije Druzja !
Jakie nieznane i nieodgadnione są losy ludzkie.
Kiedy w 1946 roku wyjeżdżałem z Kazachstanu do Polski nie sądziłem, że jeszcze tutaj wrócę.Wraz z moimi najbliższymi w tym mamą i dwiema siostrami spędziłem na tej ziemi 75 – miesięcy. Dziś Spotykamy się tutaj na uroczystych obchodach 80. rocznicy przybycie Polaków na ziemię kazachską.
Wiosną 1936 roku miały miejsce masowe represje wobec obywateli narodowości polskiej zamieszkujących tereny Ukraińskiej Republiki Radzieckiej. Przesiedlenia Polaków nastąpiły z tzw. Marchlewszczyzny, wyodrębnionego wcześniej rejonu narodowościowego. Liczbę osób, których osiągnęła represja, szacuje się na około 70 tysięcy. Wywieziono całe rodziny, które tu, w Kazachstanie, musiały znaleźć sobie nowe miejsce do życia. Część z tych osób w latach późniejszych przyjechała do Polski, ale jakże zmienionej geograficznie, część osób pozostała tu, zachowując jednak w sercu pamięć o Ojczyźnie.
Kolejna fala zesłań miała miejsce w latach 40 – tych – minionego wieku. Z tamtego czasu w mojej pamięci pozostały chwile trudne i dramatyczne ale dla dziecka ważne tym, że spotykałem się z wyrazami opieki i życzliwości ze strony miejscowej ludności. Składała się na to pomoc żywnościowa i opiekuńcza dla mojej mamy, która tu była z trójką małych dzieci. Dla wielu z nas była to pomoc przeżycia – i dzięki niej przetrwaliśmy.
Dzisiaj na ręce obywateli Kazachstanu w imieniu tych co przetrwali składam wyrazy hołdu , szacunku i słowiańskiego podziękowania .
W imieniu Zarządu Głównego Związku Sybiraków – dziękuję również za kultywowanie wiedzy o zesłańcach , za opiekę nad Polskimi mogiłami .
Najgłębsze wyrazy sympatii i szacunku przekazuję Rodakom , których obecność tutaj kreśli nowy obraz relacji Polsko – Kazachskich .
Niech Państwa pomyślność i wasze losy budują nowy wymiar relacji Polski i Kazachstanu.
Spotkanie z Polonią w Kazachstanie.
Obchody Dnia Sybiraka 17 wrzesień 2016r
17 września 2016r o godzinie 10°° przy pomniku Golgoty Wschodu spotkali się Sybiracy , władze województwa, miasta ,młodzież szkolna oraz mieszkańcy Gdańska aby wspólnie uczcić 77 rocznicę napaści sowieckiej na Polskę.
Prezes Zarządu Wojewódzkiego Związku Sybiraków Kordian Borejko wspomniał te tragiczne czasy w których żyli Polacy.
Panie Wojewodo , Panie Marszałku , Panie Prezydencie Dostojni Goście , Kochani Sybiracy , Kombatanci
Rodzino Katyńska , Droga Młodzieży ;
Wspominamy dzisiaj Golgotę Wschodu , w 77 – rocznicę agresji Sowieckiej na Polskę
To właśnie 17 – września 1939 roku , Ojczyzna nasza broniąc się przed Niemcami otrzymała zdradziecki cios ze strony Rosji Sowieckiej .
Wkracza armia czerwona , zajmuje nasze Kresy – zgodnie z umową Ribbentrop – Mołotow . Tracimy ponad połowę naszych ziem.
Armia Czerwona bezprawnie zagarnia do niewoli ponad 200 tysięcy polskich żołnierzy!. Część z nich przekazuje wojskom NKWD. W obozach specjalnych i więzieniach osadzają elitę oficerską i cywilną .
Potem przewożą ich do miejsc kaźni i podstępnie mordują.
Liczba zabitych, to – 21 857 osób! Symbolem mordu jest Katyń.
Reszta jeńców zasila setki obozów niewolniczej pracy w nieludzkich warunkach, gdzie wielu z nich również traci życie.
Na zagarniętych terenach władze sowieckie narzucają Polakom obywatelstwo sowieckie.
Do Armii Czerwonej wcielają młodych Polaków w wieku 18-20 lat. Rozpraszają ich na ogromnym obszarze Związku Sowieckiego .W ten sposób tracimy ich na zawsze.
Wobec cywilnych środowisk patriotycznych również stosują represje: więzienia, obozy, masowe deportacje rodzin , na Syberię, i do Kazachstanu.
Wywieziono milion trzysta pięćdziesiąt tysięcy polskich obywateli jako tzw. „element antyradziecki”!
My, obecni Sybiracy wówczas byliśmy dziećmi w różnym wieku: kilkunastoletnie, kilkuletnie i niemowlęta. Wywożone nocą, brutalnie wyrwane ze snu, przerażone, popychane, wtłoczone do bydlęcych wagonów wśród przerażonych rodziców i bliskich
Czekała tam nas nędza, głód, choroby, umieranie, osierocenie.
Do Polski wróciło z zesłania 5 tysięcy sierot! Z wojskiem gen. Andersa wyprowadzono 3 tysiące sierot , które znalazły miejsce dla siebie na Zachodzie poza granicami Polski .
Dzisiaj, w Dniu Sybiraka, przypomnijmy sobie szczęśliwe chwile ,które przeżyła i moja rodzina ; powrót do Polski!
Dzisiaj wracają wspomnienia – łzy radości , że przekroczyliśmy wówczas granicę , że już jesteśmy na polskiej ziemi w naszej utęsknionej Ojczyźnie, że wszędzie słychać polską mowę, że chleba możemy jeść do syta, że jesteśmy wolni.
I dlatego dla nas słowo Ojczyzna i Polska znaczy do dziś tak wiele!
Nasze dzisiejsze spotkanie jest aktem pamięci szacunku i żalu dla tych wszystkich którzy od nas odeszli i pozostali na obcej i nieludzkiej ziemi .
Dla nas , którzy ocaleli i wrócili i którzy pragną przybliżać prawdę kolejnym pokoleniom o Golgocie Wschodu ,
Patrząc na zgromadzonych na naszej uroczystości ,
– Żywię nadzieję , że historia o zsyłkach w głąb Związku Sowieckiego nigdy nie zniknie z pamięci i serc naszych rodaków .
Taka jest nasza patriotyczna powinność .
Wiele miłych słów Sybirakom przekazał Wojewoda Pomorski Dariusz Drelich. Uroczystości zakończono apelem pamięci, modlitwą za zmarłych , salwą honorową oraz złożeniem kwiatów pod pomnikiem Golgoty Wschodu
Obchody Rocznicy wywózki Polaków na Sybir i do Kazachstanu.
Obchody Rocznicy wywózki Polaków na Sybir i do Kazachstanu odbyły się 14.02.2016 w Kościele parafialnym pw. Św. Ignacego Loyoli , w Gdańsku Starych Szkotach.
W uroczystej mszy świętej udział wzięły poczty sztandarowe kół Związku Sybiraków : Gdańsk Śródmieście, Gdynia, Sopot, Gdańsk Przymorze.
Na fotografii od prawej stoją: Józefa Kubiak, Jan Okulicz, Barbara Sawicka, Teresa Kaczmarek, Waldemar Świto, Angelina Stepniewska, Nella Hajduczek, Tadeusz Montowt, Aniela Dudar, Barbara Hoffmeister, Danata Wożniak, Maria Skobel
Po mszy świętej odbyło się spotkanie przy kawie i herbacie z udziałem ks. proboszcza Henryka Kilaczyńskiego.
Uroczystość uświetniło wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych.
Na fotografii od prawej: Janusz Bruszewski, Bronisław Wysoczański, Maria Skobel.
„Dziesiąty luty będziem pamiętali…”
Przyszli Sowieci, gdyśmy jeszcze spali,
I nasze dzieci na sanie wsadzili,
Wszystkich Polaków na Sybir gonili.
Przez cały miesiąc transportem jechali,
Ginęli z głodu, z zimna umierali.
A na tym Sybirze tajga, straszna bieda,
Ale nasz Polak wrogowi się nie da,
Nie da się wrogowi, nie ugnie kolana,
Chociażby miał zginąć, ojczyzno kochana.
Polsko ukochana, ty nasza miłości,
Wrócimy do ciebie, jak da Bóg wolności!„
11.01.2016 Sybiracy i zaproszeni goście spotkali się w restauracji „Gdańskiej” przełamali się opłatkiem i złożyli sobie życzenia. Wśród gości był Wojewoda Pomorski Dariusz Drelich, Prezydent Miasta Gdańska Paweł Adamowicz, Przewodniczący Rady Miasta Bogdan Oleszek , przedstawiciel Urzędu Marszałkowskiego Andrzej Kowalczys oraz ks. arb Tadeusz Gocłowski.
Wojewoda Pomorski Dariusz Stachurski i V-ce Prezes Zofia Kłoczko
21-12-2015r odbyło się spotkanie opłatkowe Koła Sybiraków w Gdyni. W miłej atmosferze spotkali się Sybiracy, młodzież szkolna, władze miasta i władze Marynarki Wojennej.
18-12-2015r Marszałek Województwa Pomorskiego Mieczysław Struk oraz Prezes Rady Kombatantów i Osób Represjonowanych Województwa Pomorskiego Henryk Bajduszewski zaprosili Sybiraków na spotkanie opłatkowe. Spotkanie odbyło się w miłej i podniosłej atmosferze.
15-12-2015r uczestniliśmy w spotkaniu opłatkowym Rodziny Katyńskiej w Gdańsku.
14-12-2016r na zaproszenie Prezydenta Miasta Gdańska Pawła Adamowicza uczestniczyliśmy w spotkaniu w Filharmonii Bałtyckiej : „Wspólne kolędowanie i dzielenie się opłatkiem” Spotkanie uświetnił występ Justyny Steczkowskiej i jej zespołu.
9-12-2015r członkowie Związku Sybiraków uczestniczyli w otwarciu nowej siedziby IPN przy ul. Grunwaldzkiej 216
5 grudnia delegacja Zarządu Oddziału Wojewódzkiego Związku Sybiraków złożyła wiązankę kwiatów na grobie s.p. Daniela Czapiewskiego w drugą rocznicę śmierci.
27-11-2015 Kordian Borejko został wybrany na Prezesa Zarządu Głównego Związku Sybiraków. Gratulujemy!
17 września 2015 r obchodziliśmy Dzien Sybiraka. Władze województwa i miasta, Sybiracy, mieszkancy Trójmiasta, młodzież szkolna, Litwini ze Stowarzyszenia „Kołyma” z Wilna ofiary represji sowieckiej spotkali się na cmentarzu Łostowice, miejscu pamięci narodowej, przy pomniku Piecie Golgoty Wschodu.
Głos zabrali Kordian Borejko, Prezes Oddziału Wojewódzkiego Związku Sybiraków w Gdańsku, V-ce Wojewoda Pomorski Michał Owczarczak oraz Prezydent Miasta Gdańska Paweł Adamowicz.
Modlitwę za zmarłych Sybiraków odmówił biskup Wiesław Szlachetka oraz kapelan Sybiraków ks. Henryk Kilaczyński.
Dalsza część uroczystości odbyła się w Szymbarku w Centrum Edukacji i Promocji Regionu. Po części artystycznej wręczono odznaczenia. Honorową Odznakę za Zasługi dla Związku sybiraków otrzymali Sybiracy z koła Gdańsk-Śródmiescie
oraz Starosta Kartuski pani Janina Kwiecień i Dyrektor CEPR-u Jarosław Soliński.
Sybiracy zostali nagrodzeni Drzewem Bursztynowym za współpracę z CEPR.
W dniach 11-19-07-2015 rekonstruktorzy 18 Pułku Ułanów Pomorskich oraz Sybiracy składali kwiaty na cmentarzach polskich we Włoszech.
Warta honorowa na cmentarzu Monte Cassino
18Pułk Ułanów Pomorskich
Grupa uczestnicząca w wyprawie do Włoch
W dniach 10-11-04-2015 Sybiracy z Gdańska uczestniczyli w uroczystościach związanych z Dniem Pamięci we Wrocławiu.
Spotkanie 13-04-2015
13 kwietnia 2015r, w 75 rocznicę Mordu Katyńskiego i II masowej Zsyłki Polaków na Sybir, uczcili pamięć pomordowanych i zamęczonych na nieludzkiej ziemi członkowie Rodziny Katyńskiej , Sybiracy , władze miasta , mieszkańcy Gdańska.
Spotkanie opłatkowe 12.01.2015
12 stycznia b.r. w sali restauracji „Gdańskiej” zwanej „królewską” odbyło się spotkanie opłatkowe sybiraków i zaproszonych gości. Wśród nich: abp Tadeusz Gocłowski, inicjujący krótką modlitwę i śpiewanie kolęd, pan Bernard Mathea -przedstawiciel Wojewody Pomorskiego, pani Hanna Zych- Cisoń- wicemarszałek województwa pomorskiego, pani Helena Chmielowiec-dyrektor kancelarii prezydenta Miasta Gdańska , pan Bogdan Oleszek- przewodniczący Rady Miasta, pani Lidia Czapiewska-z Centrum Edukacji i Promocji Regionu i wiele innych osób zaprzyjaźnionych z sybirakami. Gości przywitał prezes Oddziału ZS Kordian Borejko. Spotkanie przebiegło przy miłej gawędzie i kolędowaniu.
W imieniu sybiraków życzenia w zabawnej formie „wierszowanej” złożyła uczestnikom Celina Riedl
Szanowni, Kochani, przy stole zebrani
W cieple, w dostatku przy białym opłatku,
Gościom naszym składamy serdeczne życzenia:
Żeby się spełniły ich wszelkie marzenia,
By w rodzinie, w pracy, w przyjaźni, w miłości
Doznawali szczęścia, satysfakcji, radości,
A ich dobre uczynki, pomoc ludziom w potrzebie
Zyskały nagrodę życia wiecznego w niebie.
Kiedy byliśmy młodsi, przed szesnastu laty
Ksiądz Arcybiskup odziany w swe szaty
Poświęcił nasz pomnik – Pietę Sybiraków,
Upamiętniając zmarłych na Wschodzie Polaków.
Składamy Ekscelencji serdeczne życzenia
Wszelkich łask Bożych i marzeń spełnienia.
Nasz ksiądz Kapelan ćwierć wieku jest z nami,
Przybyłymi ze Wschodu, byłymi zesłańcami.
10-go lutego w rocznicę zesłania
Każdego roku organizuje spotkania
Z mszą świętą za zmarłych na Wschodzie rodaków,
I poczęstunkiem dla przybyłych sybiraków.
Życzymy, by do końca Ksiądz nas nie opuścił
I żeby nam wszystkie nasze grzechy odpuścił.
Z panem Wojewodą mieliśmy spotkanie.
Był miły, empatyczny – ma nasze uznanie.
Życzymy, niech bogatszym staje się Pomorze,
Niech Urząd Wojewody czyni więcej niż może.
Pan Marszałek jest bardziej z telewizji znany,
Niż z bezpośrednich spotkań, których z nim nie mamy.
Ale pani Marszałek piękna i wrażliwa
Jest sybirakom przychylna, życzliwa.
Pan inspektor Ośrodka Polityki Społecznej
Jest wzorem postawy życzliwej, serdecznej.
Życzymy, by Pomorski Urząd Marszałkowski
Był lepszy niż Mazowiecki, Śląski, Małopolski.
Pan Prezydent Gdańska, tak pięknego jak Kraków,
Wspiera i wspomaga gdańskich Sybiraków.
Gdy zajęty sprawami o nas zapomina,
Jest szefowa biura – wspaniała dziewczyna,
Która zawsze pomorze, prośby nie oddali
Kiedy potrzebujemy autokaru lub sali.
Panu Prezydentowi i biura szefowej
Życzymy energii, gotowości bojowej,
Żeby wspierać mieszkańców, ich dobre intencje
I zwyciężać w wyborach na kolejne kadencje.
Pan Przewodniczący Rady Miasta naszego
Pomaga nam. Jest problem? Idziemy do niego.
Życzymy mu, by radni byli kreatywni,
Zatroskani o Miasto i do pracy zrywni.
Sprawa terenów stoczni by miała rozwiązanie,
A podjęte uchwały zyskały uznanie.
IPN- Oddział Gdański współpracuje z nami,
Bo my wszyscy jesteśmy historii świadkami.
Życzymy, by Instytut rąk nie załamywał
A prawdę historyczną badał i odkrywał.
Gościmy Pana Dyrektora niezwykłego
Gimnazjum imienia Jana Pawła Drugiego.
Szkoła ta upamiętnia historię narodu,
Czuwa nad pomnikiem Ofiar Golgoty Wschodu.
Życzymy, by w konkursach zawsze Pan wygrywał
I z Sybirakami współpracy nie zrywał.
Mamy też gości godnych kaszubskiego tronu
Z Centrum Edukacji i Promocji Regionu,
Którzy historię Polski popularyzują
I Zjazdy Sybiraków rok w rok organizują,
Rozpoczęte w Szymbarku z Daniela poręki.
Pani Lidii składamy dziś serdeczne dzięki I życzymy:
Niech region chwałą się okrywa!
Pani Lidia niech będzie radosna, szczęśliwa
I niech organizuje Sybiraków Zjazdy
Dopóki w ich życiu będą świecić gwiazdy.
Z Rodziną Katyńską łączy nas wiele.
Wspólne mamy wartości, zadania i cele.
Pani Prezes jest młodą energiczną osobą,
Wśród kombatantów prawdziwą ozdobą.
Życzymy, by zdrową i szczęśliwą była
I „ białoruską listę” od Putina zdobyła.
Jest z nami pan Prezes organizacji nowej,
Pozarządowej, młodo-pokoleniowej.
Nazwa” Pamięć Polskiego Sybiru” skłania
Do myślenia o tym, jakie są jej zadania.
Życzymy, by pan Prezes pracą tak kierował
By Polaków na Sybir nikt nie deportował.
Pan Pułkownik jest szefem Sztabu Wojskowego,
Zna historię zesłań, mordu katyńskiego.
Podczas obchodów rocznic i uroczystości
W Miejscach Pamięci zawsze wojsko gości.
Dziękując, życzymy by jednostki wojskowe
Do obrony Kraju zawsze były gotowe.
Pan Major poznał losy ludności Kresowej,
Współtworząc Muzeum Drugiej Wojny Światowej.
Przybliżył nam postać Marszałka Piłsudskiego-
Zesłańca Sybiru w Gdańsku więzionego.
Życzymy dalszych badań o światowej wojnie,
Żebyśmy bez wojny mogli żyć spokojnie.
Sobie życzymy, by zdrowie nam służyło
I dobrze by było, gdyby lat nam ubyło.
I gdyby nie było traumy z tamtych czasów,
Z kazachstańskich stepów, syberyjskich lasów…
Płk. Tadeusz Krawczyk, Helena Chmielowiec i Konstanty Rosener
Bogdan Oleszek, ks. abp Tadeusz Gocłowski, Hanna Zych-Cisoń
Celina Riedl składa życzenia zebranym
Lidia Czapiewska składa zebranym życzenia
Ks. abp Tadeusz Gocłowski i Nella Hajdaczuk
Niezwykłe lekcje historii
16 września 2014 roku, w przeddzień 75. rocznicy agresji sowieckiej na Polskę zostałam zaproszona jako Sybiraczka do Gimnazjum nr3 im. Jana Pawła II w Gdańsku na lekcje historii poświęcone tematyce Golgoty Wschodu. Celem tych lekcji było przygotowanie pierwszych klas gimnazjalnych do uczestnictwa w uroczystości obchodów Dnia Sybiraka w 75.rocznicę agresji sowieckiej na Polskę. Taka uroczystość odbywa się każdego roku przy pomniku Ofiar Golgoty Wschodu jako Miejscu Pamięci Narodowej, nad którym patronat honorowy sprawuje to gimnazjum. Moja obecność na tych lekcjach miała na celu przedstawienie mnie uczniom jako żyjącego świadka historii z osobistymi przeżyciami i wspomnieniami z tamtych lat.
W wielkim holu czyściutko utrzymanej szkoły, na stopniach szerokich schodów, jak w amfiteatrze, usadowiło się około stu radośnie usposobionych pierwszoklasistów. To jeszcze dzieci – pomyślałam z obawą, że nie będą w stanie skupić uwagi i zainteresować się tematyką ponurych wydarzeń w naszej historii. Ale gdy stanął przed nimi nauczyciel, zapadła cisza i rozpoczęła się lekcja. Była to rzeczywiście lekcja niezwykła. Mgr Andrzej Matyjaszczyk o świetnej aparycji, z doskonałą dykcją bardzo ciekawie i przystępnie opowiedział o tym, czym była Syberia dla Polaków, co oznaczają pojęcia „Sybir”, „Sybiracy”; przedstawił skrótowo historię zesłań począwszy od czasów panowania Stefana Batorego, jego walk i zwycięstw nad Rosją, kiedy to polscy jeńcy byli pierwszymi zesłańcami…
Głównym tematem była tragedia Polski i Polaków podczas drugiej wojny światowej i represje wobec obywateli Rzeczypospolitej po zdradzieckim wtargnięciu Armii Czerwonej na wschodnie tereny naszego kraju 17 września 1939 roku: masowe deportacje podczas których wywieziono ponad milion trzysta tysięcy polskich obywateli w głąb ZSRR; wymordowanie polskiej elity wojskowej i intelektualnej, łącznie 21 857 osób przetrzymywanych w jenieckich obozach i więzieniach (zbrodnię nazwano katyńską, choć odbywała się w różnych miejscach kaźni); losy ich rodzin, pamięć o ofiarach…
Na dużym ekranie za pomocą komputera wykładowca ilustrował przedstawiane treści stosownymi obrazami, fotografiami, mapami. Na młodziutkich twarzach uczniów widać było skupienie i zainteresowanie, a chwilami wzruszenie, które i ja także odczuwałam. Lekcję zakończył pięknym utworem muzycznym związanym tematycznie z lekcją.
Gdy nauczyciel przedstawił mnie uczniom jako Sybiraczkę, córkę zamordowanego oficera, prosząc o wypowiedź, miałam problem, co powinnam powiedzieć. W myślach pojawiały się zapamiętane fakty i obrazy siedmiolatki z tamtych lat, kiedy miałam zakupione zeszyty i elementarz, aby pierwszego września pójść po raz pierwszy do szkoły. Byłam z tego powodu szczęśliwa i dumna. Ale do szkoły nie poszłam, bo wybuchła wojna, a kochany Tato w wojskowym mundurze pożegnał się z nami. Nie wiedzieliśmy, że na zawsze.
Jak cierń tkwi w mojej pamięci kwietniowa noc, kiedy zbudził mnie łomot do drzwi i trzech mężczyzn z karabinami zmusiło nas do opuszczenia domu. Potem był mrok i lęk w towarowym zatłoczonym wagonie z dziurą w podłodze i upokarzający wstyd korzystania z tej dziury wobec braku klozetu. Chciałabym to wymazać z pamięci, ale nie potrafię. Szczęśliwym polskim dzieciom nie powinno się o tym mówić. Może opowiedzieć im o ciężkiej pracy za kromkę chleba i miskę zupy dziennie, o ciągłej nadziei powrotu ojca, którego już nie było, o doznanej krzywdzie, jaką była utrata sześciu szkolnych lat nauki w tym bezkresnym stepie, gdzie nie było szkoły, o tęsknocie za Polską…
Nie chcąc, by zadrżał mi głos, w wypowiedzi zawarłam tylko istotne fakty ze swego biogramu i jako członek Związku Sybiraków przekazałam wyrazy wdzięczności dyrekcji, gronu pedagogicznemu i uczniom tej szkoły za utrwalanie pamięci o ofiarach Golgoty Wschodu i sprawowanie patronatu nad Pomnikiem i Tablicami Pamięci.
Celina Riedl – wystawa w szkole Lekcja historii
Celina Riedl
Dzień Sybiraka
Obchody Dnia Sybiraka w 75. rocznicę agresji sowieckiej na Polskę rozpoczęły się w Gdańsku pod pomnikiem Ofiar Golgoty Wschodu, a następnie były kontynuowane w Szymbarku w Centrum Edukacji i Promocji Regionu.
Na zaproszenie Prezydenta Miasta Gdańska Pawła Adamowicza , Związku Sybiraków Oddziału w Gdańsku oraz Gdańskiej Rodziny Katyńskiej pod pomnik przybyły tłumy uczestników: sybiracy, członkowie rodzin katyńskich, ich bliscy, kombatanci, młodzież szkolna z wychowawcami, przedstawiciele władz miasta i województwa, parlamentarzyści.
Przy pomniku ustawiły się liczne Poczty Sztandarowe organizacji pozarządowych i szkół. Prowadzącymi uroczystość byli nauczyciele Gimnazjum nr3 im Jana Pawła II -Pan Andrzej Matyjaszczyk i Pani Elżbieta Bielecka- Cimaszkiewicz. Po powitaniach i wysłuchaniu Hymnu RP uczniowie tej szkoły odśpiewali z pamięci Hymn Sybiraków z udziałem Orkiestry Marynarki Wojennej, a w programie poetyckim deklamowali ułożone przez siebie wiersze nagrodzone w konkursie międzyszkolnym na temat Golgoty Wschodu.
W imieniu Sybiraków i Rodziny Katyńskiej wystąpił Prezes Oddziału ZS Kordian Borejko. Oto jego wypowiedź: „ Pierwszego września o świcie na Westerplatte obchodziliśmy 75. rocznicę ataku Niemiec hitlerowskich na Polskę i oglądaliśmy historyczną rekonstrukcję. Dzisiaj, 17 września, nie obejrzymy historycznej rekonstrukcji ataku Związku Sowieckiego na Polskę i IV rozbioru Polski na podstawie tajnego paktu Ribbentrop-Mołotow. Mamy to zapisane w pamięci. Jako świadkowie historii, sybiracy i członkowie Rodziny Katyńskiej, byliśmy wówczas dziećmi. Ale nie potrafimy wymazać z naszego życia wielu lat syberyjskiego zesłania, męczenia nas głodem i nieludzkimi warunkami, umierania najbliższych. Nie zapomnimy nigdy o zbrodni katyńskiej, którą Trybunał w Strassburgu uznał za zbrodnię wojenną, ale nie potrafił jej osądzić.
Wiedza o masowych wywózkach polskich obywateli w najbardziej odległe dzikie tereny sowieckiego imperium i prawda o zbrodni katyńskiej w czasach PRL była zakazana.
W masowych deportacjach wywieziono ponad milion trzysta pięćdziesiąt tysięcy osób, w tym rodziny i krewnych ofiar mordu katyńskiego. W Katyniu, Charkowie, Twerze i innych miejscach bestialsko zabito 21 857 polskich oficerów. Jeszcze nie znamy losów naszych bliskich z tak zwanej „białoruskiej listy katyńskiej”.
Pół wieku musiało upłynąć, żeby w Gdańsku powstała „Solidarność”, a w ZSSR zmiany nazwane „pierestrojką”. Dopiero wtedy Gorbaczow i Jelcyn ujawnili rzeczywistych sprawców zbrodni katyńskiej.
Gdy 25 lat temu uwolniliśmy się od sowieckiej dominacji, sybiracy mogli ujawnić swoje losy i mogli reaktywować Związek Sybiraków założony w 1928 roku. W Gdańsku utworzyliśmy Oddział ZS liczący około dwu i pół tysiąca członków. Prezesem Oddziału ZS ponad 20 lat był prof. Stefan Angielski- zasłużony naukowiec i społecznik. Obecnie, gdy zrezygnował z tej funkcji, jest Honorowym Prezesem i nadal jest wśród nas.
25-lecie naszej działalności odnotowujemy z satysfakcją. Spełniliśmy nasz obowiązek wobec młodego pokolenia i wobec historii. Zostawimy po sobie wiele znaków i miejsc pamięci o ofiarach sowieckich represji , wspomnienia z zesłania, biogramy ofiar, a także historię naszej działalności na Ziemi Gdańskiej.
Jesteśmy wdzięczni obecnym władzom naszego miasta i województwa za życzliwe wspieranie naszej działalności oraz wszystkim, którzy nas wspomagają: naszym darczyńcom i sympatykom, dzięki którym mogliśmy zbudować ten piękny pomnik . Jesteśmy wdzięczni dyrekcji, gronu pedagogicznemu i młodzieży Gimnazjum im. Jana Pawła II za sprawowanie patronatu nad pomnikiem i Tablicami, jako Miejscem Pamięci Narodowej, gdzie każdego roku wspólnie oddajemy cześć ofiarom, odmawiamy modlitwę, składamy wiązanki kwiatów i chronimy pamięć o nich i o naszej przeszłości z nadzieją, że taki los, jak 75 lat temu Polsce się nie przydarzy.”
Głos zabrał także Prezydent Paweł Adamowicz. W nawiązaniu do wypowiedzi Prezesa Borejki mówił o systemach totalitarnych i jaką groźbę niosą narodom. Podkreślał, jak wielkie znaczenie ma pamięć i historia, które nas łączą z przeszłością. Wśród mieszkańców Gdańska i Ziemi Gdańskiej jest wielu świadków historii XX wieku, którzy z szerokich Kresów Wschodnich przebyli tragiczną drogę przez syberyjskie zesłania i łagry, a dzisiaj w sztafecie pokoleń, jako świadkowie historii, opowiadają nam o tragedii i okrucieństwie, jakie ich spotkało, ale też ukazują siłę duchową i patriotyzm, który przekazują młodemu pokoleniu – mówił Prezydent i dziękował Sybirakom za ich działalność. Dziękował także młodzieży, która tak licznie przybyła i prosił, aby w przyszłości, gdy Sybiracy z przyczyn naturalnych odejdą, przychodziła pod ten pomnik i pielęgnowała pamięć o zesłańcach Sybiru.
Prezes Borejko zabrał ponownie głos , zwracając się do zebranych ;
Szanowni Państwo !
W śród Gości są szczególnie nam bliskie osoby ; Pan Paweł Adamowicz – Prezydent Miasta Gdańska oraz Pan Bogdan Oleszek – Przewodniczący Rady Miasta Gdańska ,którzy w swoim działaniu wykazują wiele zrozumienia , wrażliwości pomocy i wsparcia dla naszego środowiska – za co dziękujemy .Za to chcemy Panów uhonorować Medalem wybitym z okazji 25-ej rocznicy reaktywowania Związku Sybiraków .
Prezes Borejko w imieniu Sybiraków uhonorował Prezydenta Miasta Gdańska Pawła Adamowicza i Przewodniczącego Rady Miasta Bogdana Oleszka pamiątkowym medalem 25-lecia Związku Sybiraków Oddziału w Gdańsku.
Po recytacji wierszy przez młodzież gimnazjalną odbył się apel pamięci i salwa honorowa Kompanii Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej. Młodzi, wysocy i piękni żołnierze wzbudzali zachwyt uczestników uroczystości.
W intencji ofiar modlił się wraz z uczestnikami ks. abp Sawoj Leszek Głódź i
Kapelan Sybiraków ks. kanonik Henryk Kilaczyński . U stóp pomnika złożono wieńce i wiązanki kwiatów, zapalono znicze.
Po zakończeniu uroczystości w Gdańsku autokary zawiozły uczestników do Szymbarka, gdzie kontynuowano obchody Światowego Dnia Sybiraka w Centrum Edukacji i Promocji Regionu. Po raz pierwszy zabrakło tam śp. Daniela Czapiewskiego, wielkiego przyjaciela Sybiraków, który wraz z małżonką Lidią zainicjował zjazd Sybiraków z całego świata. Pani Lidia Czapiewska, piękna, skromna kobieta, witając gości powiedziała ze wzruszeniem: „Chcę podziękować wszystkim przyjaciołom, którzy przyjechali na ten zjazd, i mojemu mężowi, za to że dzięki niemu i dzięki wam możemy się tu co roku spotykać”…
Uczestnicy uroczystości wielkimi oklaskami wyrazili Pani Lidii swoją wdzięczność za kontynuację organizowania corocznych zjazdów sybiraków z całego świata, rozpoczętych 11 lat temu w Szymbarku.
Orkiestra Morskiego Oddziału Straży Granicznej odegrała Hymn Państwowy, Hymn Sybiraków i odbył się apel poległych. W kościółku p.w. św. Rafała Kalinowskiego- patrona Sybiraków została odprawiona Msza św. Polowa z oprawą wojskową, której przewodniczył ks. bp Leon Maksymilian Dubrawski z Kamieńca Podolskiego. Biskup wraz z kapelanem krajowym ZS ks. Zdzisławem Banasiem, księżmi i uczestnikami modlili się w intencji ofiar, pokoju i przebaczania.
Wśród uczestników Światowego Dnia Sybiraka byli goście szczególni: Lech Wałęsa i córka gen. Andersa – Anna Maria Anders-Costa. Uczestnikom uroczystości ze wzruszeniem opowiadała o swoim ojcu, który dla niej nie był wymagającym generałem, ale kochającym tatą. Pamięta, jak zabierał ją do cyrku, jak ją rozpieszczał. Opowiedziała także o swojej działalności w środowiskach kombatanckich i odwiedzaniu szkół noszących imię gen. Andersa, jak to czyniła jej mama.
Prezes Borejko z upoważnienia Prezesa Zarządu Głównego Związku Sybiraków odznaczył Panią Lidię Czapiewską Złotą Odznaką za zasługi dla ZS i podziękował za wieloletnią działalność i powstałe tu znaki pamięci o zesłańcach Sybiru, a także za organizowanie obchodów Dnia Sybiraka w tym pięknym miejscu na Kaszubach, gdzie każdego roku możemy się spotykać i podzielić wspomnieniami. Z kolei Prezes Koła ZS w Gdyni wręczył Pani Lidii pamiątkowy Medal 25-lecia Oddziału ZS.
Pani Janina Kwiecień- starosta kartuski, która urodziła się w Kamieńcu Podolskim, kiedy transport wracał z Syberii, a jej mama zmarła po przyjeździe do Polski w dniu 17 września, powiedziała, że ten dzień jest dla niej szczególny. – Mamy nie znam, nie pamiętam, ale wiem, że zawsze jest zemną- mówiła wzruszona.
Podczas uroczystości wręczono Bursztynowe Drzewa, nagrody przyznawane przez Kaszubów za zasługi na rzecz kultury. W tym roku otrzymali je prof. Stefan Angielski- Honorowy Prezes ZS, Aleksander Ryziński- prezes Koła ZS w Gdyni, Anna Maria Anders, Celina Riedl- członek Zarządu Oddziału ZS i 90-letnia Gertruda Jutrzenka-Trzebiatowska, która w ZSRR spędziła ponad pół wieku.
Po uroczystości, przy pięknej pogodzie, zwiedzano historyczne pamiątki, których w kaszubskim Centrum Edukacji i Promocji Regionu jest bardzo wiele, oglądano spektakl teatralny „Podaj dłoń” , bawiono się i wspominano minione lata przy poczęstunku ufundowanym przez Centrum Edukacji i Promocji Regionu z Panią Lidią Czapiewską.
Autokary co godzinę odwoziły chętnych do Gdańska. I tak upłynął niezapomniany Dzień Sybiraka w 75. rocznicę agresji sowieckiej na Polskę.
Poczty sztandarowe Ks. abp Sławoj Leszek Głódź modli się przy Piecie na cmentarzu Łostowice
Prezes Oddziału Kordian Borejko wręcza medal Prezydentowi Miasta Gdańska Pawłowi Adamowiczowi.
Celina Riedl